۲۸ آبان؛ تظاهرات در دانشگاه‌ها و شهرهای ایران و جهان، نگرانی از وضعیت مهاباد

روز شنبه با ادامه تظاهرات در شهرهای مختلف ایران، اعتراض‌های ضدحکومتی وارد دهمین هفته پیاپی شد و ایرانیان خارج هم بار دیگر با تجمع در شهرهای گوناگون جهان حمایت گسترده خود را از معترضان در داخل کشور اعلام کردند.

در این روز تظاهرات و اشکال دیگری از اعتراض در شهرهایی از جمله تهران، شیراز، اراک، اردبیل، مریوان، اشنویه، پیرانشهر، ملکان، پاوه، سردشت، کرمانشاه، آبدانان، مهاباد، بوکان، سقز، دیواندره و خوی برگزار شد.

معترضان خواستار سرنگونی جمهوری اسلامی و پایان حکومت روحانیون بر ایران هستند.

در این روز همچنین رهبر جمهوری اسلامی در تازه ترین اظهار نظر درباره اعتراضات با تحقیر معترضان گفت آنها نمی توانند «به نظام آسیب بزنند» اما افزود: «تا این ساعت بحمدالله دشمن شکست خورده است اما دشمن هر روز کید و مکری دارد و با شکست امروز، ممکن است سراغ اقشار مختلف همچون کارگران و زنان برود اگرچه شأن بانوان و کارگران با شرف ما بسیار بالاتر از آن است که تسلیم بدخواهان شوند و فریب آنان را بخورند».

در این میان گزارش های نگران کننده ای از وضع شهر مهاباد که برای روزهای متمادی صحنه تظاهرات بوده می رسد و برخی چهره های سرشناس مخالف از جمله علی کریمی و مسیح علی نژاد خواهان تظاهرات در سراسر کشور برای کاهش فشار بر مردم مناطق کردنشین شده اند.

ویدیوهایی از مراسم خاکسپاری کمال احمدپور در روز شنبه ۲۸ آبان در این شهر، که گفته می شود روز گذشته در تیراندازی نیروهای امنیتی در اعتراضات کشته شده بود، منتشر شده است. در ویدیویی دختر بچه‌ای دیده می‌شود که گفته شده، دختر اوست که گریه می‌کند و در ویدیوی دیگر او روی شانه معترضانی است که به سمت شهر برای تجمع و اعتراض می‌روند. معترضان شعار می‌دهند: «کرد، بلوچ، آذری، آزادی برابری».

اعتراضات در مهاباد در طول روز ادامه یافت و با فرارسیدن ساعات شب بسیاری از کاربران شبکه های اجتماعی، از جمله خبرنگاران حوزه مناطق کردنشین، از حضور سنگین نیروهای امنیتی و تیراندازی بدون تبعیض در خیابان ها خبر دادند.

شبکه حقوق بشر کردستان از کشته شدن «۲۵ شهروند کُرد» در اعتراضات سالگرد کشتار آبان (۲۴، ۲۵ و ۲۶ آبان) خبر داده است، سه روزی که شاهد گسترش اعتصاب و اعتراض در سراسر ایران بود.

پیشتر در روز شنبه تصاویری از تجمع زنان در شهر مهاباد در استان آ‌ذربایجان غربی منتشر شد که صورت‌های خود را پوشانده و روی زمین نشستند.

مردم خوی هم بار دیگر بعد از تاریک شدن هوا در خیابان‌های این شهر تظاهرات کردند و شعارهایی در حمایت از مردم ایذه سر دادند. همچنین در یکی از ویدئوها دیده می‌شود که معترضان شعار می‌دهند: مرگ بر دیکتاتور.

در اکبرآباد (نسیم‌شهر در نزدیکی تهران) معترضان به خیابان رفته و شعار «مرگ بر دیکتاتور» سرمی‌دهند. ویدیوهای دیگری هم از شلیک نیروهای امنیتی به سمت معترضان در این منطقه در شامگاه ۲۷ آبان منتشر شده است.

در شیراز در جریان مراسم خاکسپاری سجاد قائمی، معترض ۳۰ ساله که در اعتراضات این شهر کشته شد، هم تیراندازی روی داد. در ویدئوهایی که از این صحنه منتشر شده یک نفر درحال انتقال دیده می شود. معلوم نیست این فرد عزادار کشته شده یا زخمی است.

در ویدئویی از شهر دیواندره کردستان هم پیکر خونین یکی از معترضان بر زمین افتاده که گفته می‌شود بر اثر شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شده است. تاریخ این ویدئو هم شنبه ۲۸ آبان است.

همزمان اعتصاب کسبه هم در سطح گسترده از جمله در کردستان و سیستان و بلوچستان ادامه یافت.

گزارش‌های ویدئویی متعددی در شبکه‌های اجتماعی از اعتصاب در نقاط مختلف شهرهای زاهدان و چابهار در روز شنبه ۲۸ آبان حکایت دارد.

در تصاویری که از مراکز تجاری و خیابان فردوسی سنندج در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است، تمام مغازه‌ها بسته‌اند.

شبکه حقوق بشر کردستان از بازداشت دهها نفر از شهروندان «صحنه» در استان کرمانشاه و فعالان یارسان در این شهر خبر داده است. براساس این گزارش این افراد روز گذشته در مراسمی که در این شهر به مناسبت سالگرد کشته شدن سید خلیلی عالی نژاد برگزار شده بود، شرکت کرده بودند.

گفته شده که بازداشت شدگان به سازمان اطلاعات سپاه پاسداران در کرمانشاه منتقل شده اند. مجمع مشورتی فعالان مدنی یارسان هم در اطلاعیه ای که روز گذشته در حساب اینستاگرامی خود منتشر کرد، نسبت به وضعیت نامعلوم بازداشت شدگان ابراز نگرانی کرد.

سیدخلیل عالی‌نژاد، موسیقیدان و نوازنده برجسته تنبور و همچنین از بزرگان آیین یاری (یارسان) بود و مریدان زیادی داشت. او دو دهه پیش در سوئد به دست افراد ناشناسی به قتل رسید. بعضی وابستگان حکومت ایران را در قتل او متهم می‌دانند.

سازمان حقوق بشری هەنگاو هم که اخبار کردستان را پوشش می‌دهد هم می‌گوید که جمعه شب گروهی از نیروهای سپاه پاسداران، پیکر شهریار محمدی،‌ از کشته شدگان شهر بوکان را از بیمارستان «ربودند و ساعت ۱۱ شب مخفیانه» او را به خاک سپردند.

در این گزارش آمده که این نیروها که حدود ۵۰ نفر بودند در محوطه بیمارستان به سوی بستگان آقای محمدی تیراندازی کردند و دستکم ۵ نفر را مجروح کردند. پیشتر عکسی از آقای محمدی در حالیکه بالای سر پیکر محمد حسن زاده منتشر شده بود. گفته شده که آقای حسن زاده دوست آقای محمدی بوده که که در روز ۲۵‌آبان در شهر بوکان کشته شده بود.

مراسم خاکسپاری حمیدرضا روحی، از کشته شدگان اعتراضات اخیر هم در تهران برگزار شد. در این مراسم شعارهایی در حمایت از اعتراضات و علیه حکومت ایران سر داده شد.

خواهر محمد مختاری،‌ از کشته شدگان اعتراضات سال ۱۳۸۹ در ایران در توییتی نوشت که خبری از«نزدیکان خانواده حمیدرضا روحی به دستم رسیده که جنازه پسرشونو تحویل نمیدن تا زمانی که خانوادشون اعلام کنند که پسرشون بسیجی بوده و مردم زدنش…».

لیلی رشیدی، بازیگر دیروز با انتشار عکسی از حمیدرضا روحی با خود در اینستاگرامش نوشت: «حمیدرضا عزیز همه فکر می‌کردند تو پسر منی! هم سن پسر من هستی و امروز شنیدم تو هم به دنبال آرزوهایت با رنگین‌کمان رفتی به سوی آسمان خنده و شوق و چشمان پر از آرزوی تو را فراموش نمی‌کنم،ما هر روز بغض و خشممان بیشتر می‌شود.»

تظاهرات در شهرهای جهان

ایرانیان خارج از ایران در پی فراخوان دیگری از حامد اسماعیلیون برای حضور در کشورهای مختلف روز شنبه به خیابان‌ها آمدند و اعتراضشان را به حکومت ایران نشان دادند.

تجمع های جهانی روز شنبه ایرانیان در حمایت از اعتراضات سراسری از نیوزیلند آغاز شد و در طول روز در شهرهای اروپا و آمریکای شمالی ادامه یافت. قرار بود تجمعاتی در بیش از صد شهر دنیا در حمایت از معترضان در ایران برگزار شود.

ولینگتون نیوزیلند، گلاسگو، استکهلم، کپنهاگ، لندن، لیسبون، پاریس، اورنج کانتی، سانفرانسیسکو، لس آنجلس، مونیخ، هامبورگ، تورنتو و هلیفکس از جمله این شهرها بودند.

همزمان با تجمع اعتراضی ایرانیان در مرکز لندن، گروهی از زنان ایرانی در آستانه بازی ایران درجام جهانی قطر با توپ فوتبال و در حالیکه شعار زن زندگی آزادی روی لباسشان نوشته شده بود در پارکی در مقابل پارلمان بریتانیا تجمع کردند. روی لباس آنها همچنین عدد ۲۲ نوشته شده است.

در یک کارزار از کسانی که در زمان مسابقات ایران در ورزشگاه در قطر هستند خواسته شده که به شکل نمادین در دقیقه ۲۲ بازی و به یاد سن مهسا امینی دختری که در هنگام بازداشت به دست گشت ارشاد جان باخت،‌ نام او را فریاد بزنند.

در تجمع لندن یک کودک به یادبود کیان پیرفلک کفن پوشیده و روی آن نوشته شده که دست از کشتار کودکان بردارید. معترضان می‌گویند که یک راه وجود دارد و آن هم انقلاب در ایران است.

اعتراض در دانشگاه ها

روز شنبه گروهی از دانشجویان علوم پزشکی تبریز در اعتراض به کشته شدن آیلار حقی، دانشجوی سال چهارم پزشکی در اعتراضات چهارشنبه گذشته در شهر تبریز دست به تجمع زدند و شعار دادند: «یکی باید جواب بده، آیلار ما رو پس بده.»

دیروز مراسم خاکسپاری آیلار حقی،‌ دانشجوی سال چهارم پزشکی با حضور جمعیت انبوهی در شهر تبریز برگزار شد.

فردی که در این مراسم حاضر بود به بی‌بی‌سی فارسی گفت: «نیروهای امنیتی کنترل مراسم خاکسپاری را در دست داشتند و تنها برای چند لحظه به مادر آیلار اجازه بغل کردن جسد دخترش را دادند. مردم هم شعارهای اعتراضی داده‌اند و نیروهای امنیتی به افراد شرکت کننده در ختم او حمله کرده‌اند».

‌در دانشگاه بهشتی تهران هم دانشجویان شعار «هیز تویی، هرزه تویی، زن آزاده منم» را فریاد زدند.

‌تصاویری از اعتراضات در دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران، هم در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده که نشان می‌دهد دانشجویان تجمع کرده و ترانه «برپاخیز برای زن، زندگی، آزادی» را فریاد می‌زنند.

تجمعی هم در دانشگاه شیراز در اعتراض به آنچه که «هتاکی به حریم دانشگاه توسط نیروهای یگان ویژه» و ورود این نیروها به داخل فضای دانشگاه خوانده شده،‌ در مقابل ساختمان کتابخانه دانشگاه شیراز برگزار شد و دانشجویان معترض شعار «آزادی آزادی» سر دادند.

در تحولی دیگر محمدصالح جوکار رئیس «کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها» گفت که مجلس مساله دانشجویان ممنوع الورود را پیگیری نمی‌کند.

او در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا گفت: «این موضوعات در اختیار کمیته انضباطی دانشگاه است و بنا نیست که از مجلس کسی در این کار ورود پیدا کند، چون این‌ها آیین‌نامه داخلی دارند و خودشان تصمیم می‌گیرند.»

چند روز پیش، عبدالله معتمدی، رئیس دانشگاه علامه طباطبائی گفته بود که بر اساس دستور جدید شورای امنیت ملی در ایران این اختیار به کمیته انضباطی داده شده که «اگر بخواهد می‌تواند دانشجویی که به کمیته انضباطی احضار شده است را از حضور در دانشگاه محروم کند.»

او گفته بود که «براساس مقررات مصوب در سال ۱۳۷۴، به رئیس دانشگاهها چنین اجازه ای داده شده بود اما بر اساس دستور جدید این اختیار به کمیته انضباطی هم داده شده است.

آقای جوکار همچنین در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا دادگاهی درباره نیروهای انتظامی یا نظامی که در جریان سرکوب اعتراضات «مرتکب قصوری شدند»،‌ گفت: «اگر کسی از ضابطان شکایتی داشته باشد، می‌تواند در دادسراهای نظامی شکایت خود را مطرح کنند.»

ادامه واکنش ها به کشته شدن کیان پیرفلک

همزمان واکنش های گسترده به کشته شدن کیان پیرفلک در تیراندازی ماموران مسلح در شهر ایذه خوستان در روز چهارشنبه ادامه دارد.

شاهزاده رضا پهلوی، ولیعهد سابق ایران، در توییتر به مراسم خاکسپاری کیان پیرفلک اشاره کرده و سخنان مادر کیان را «برآمده از عزم راسخ» مردم ایران برای سرنگون کردن جمهوری اسلامی ارزیابی کرده است.

آقای پهلوی در این توییت نوشته: «فریاد امروز مادر کیان، برآمده از عزم راسخ ملتی متحد است: ما ملت کبیریم، ایران رو پس می‌گیریم. کیان پیرفلک در دامان چنین شیرزنی درس زندگی، و عشق به ایران، انسان و طبیعت را فرا می‌گرفت. خامنه‌ای کودک‌کش برای همه جنایاتش، به‌ویژه قتل کیان‌ و ده‌ها کودک دیگر حساب سختی پس خواهد داد».

عبدالله رمضانزاده، سخنگوی دولت محمد خاتمی، در دوران اصلاحات در توییتی به جان باختن دردناک کیان پیرفلک و تلاش رسانه‌های رسمی ایران برای ارایه «روایت حکومتی» از نحوه کشته شدن این کودک ۱۰ ساله، واکنش نشان داده و نوشته: «روایت رسمی در مقابل روایت مادر کیان رنگ می‌بازد! بس کنید.»

آقای رمضانزاده که سابقه تدریس حقوق در دانشگاه تهران را هم دارد در جریان اعتراضات انتخاباتی خرداد ۱۳۸۸ که به جنبش سبز شهرت یافت، مدتی بازداشت و زندانی بود.

جِیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا هم در توییتی به کشته شدن کیان پیرفلک واکنش نشان داده و گفته :«فکر من با خانواده کیان است. کیان در ۹ سالگی پس از به رگبار بستن خودروی خانواده‌اش توسط نیروهای امنیتی ایران کشته شد. ما پیگیر مرگ کیان و بسیاری دیگر از ایرانیان شجاع هستیم.»

کیان پیرفلک اهل ایذه شبانگاه ۲۵ آبان،‌ در حالیکه با مادر، پدر و برادر خردسالش در خودرو و در حال بازگشت به خانه خود در ایذه بودند،‌ هدف گلوله قرار گرفت و کشته شد. پدر کیان پیرفلک هم هدف سه گلوله قرار گرفته و در بیمارستان است. خانم پیرفلک در مراسم خاکسپاری پسرش گفت که ماموران آنها را هدف قرار دادند.

سازمان کودکان سازمان ملل، یونیسف، روز شنبه در بیانیه‌ای به مناسبت فرا رسیدن روز جهانی کودک‌ گفت «به شدت» نگران گزارش‌های مربوط به کشته و زخمی شدن و بازداشت کودکان در ایران است.

این نهاد وابسته به سازمان ملل متحد در بخشی از بیانیه خود گفته است «از گزارش‌های مربوط به کشته‌ شدن، مجروح شدن و بازداشت کودکان عمیقاً نگران است. علیرغم فقدان اطلاعات رسمی، از اواخر سپتامبر تاکنون حدود ۵۰ کودک در ناآرامی‌های عمومی در ایران جان خود را از دست داده اند. آخرین مورد از این تلفات هولناک، کیان ۱۰ ساله بود که در حالی که همراه خانواده اش در ماشین بود به ضرب گلوله کشته شد. این وحشتناک است و باید متوقف شود.»

از طرف دیگر یوسف نوری، وزیر آموزش و پرورش ایران در مصاحبه با خبرگزاری ایلنا درباره شمار دانش آموزان بازداشت شده گفته است «آمار دانش‌آموزی که بازداشت شده باشد، نداریم.»

در اعتراضاتی که پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد، نوجوانان نقش پررنگی داشته‌اند.

آمار جدید از کشته شدگان اعتراضات اخیر ایران

خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران می‌گوید که «کشته شدن ۴۰۲ نفر» را در جریان اعتراضات سراسری از ۲۶ شهریورتا ۲۷‌آبان ماه تایید می‌کند.

بر اساس این گزارش ۵۸ نفر از جان باختگان زیر ۱۸ سال،‌ یعنی کودک یا نوجوان بودند.

این سازمان مدافع حقوق بشر همچنین تخمین زده که ۱۶ هزار و ۸۱۳ نفر در این مدت در ایران بازداشت شدند و توانسته هویت ۲۷۵۶ فرد بازداشت شده را شناسایی کند و تعداد دانشجویان بازداشتی را ۵۲۴ نفر عنوان کرده است.

هرانا می‌گوید که اعتراضات سراسری در بیش از ۱۵۰ شهر ایران گزارش شده و ۱۴۰ دانشگاه صحنه اعتراضات دانشجویی بوده است.

سایر خبرهای مهم روز: