«تیک آبی» صفحه اینستاگرام ابراهیم رئیسی، چنان واکنشبرانگیز شد که او در نهایت دستور داد که «فعالیت صفحه منسوب» به او در اینستاگرام متوقف شود.
مدیر کل روابط عمومی نهاد ریاست جمهوری امروز در توئیتر نوشت: «باوجود اطلاع رسانی درخصوص فرآیند دریافت تیک آبی صفحه دکتر رئیسی در اینستاگرام جهت تشخیص اصالت، هنوز برخی مشغول سناریوسازی هستند.»
محمدمهدی رحیمی نوشت که «درپی اغتشاشات و ایجاد محدودیت مراجع امنیتی برای اینستاگرام»، مطلبی در این مدت در اینستاگرام آقای رئیسی «بارگذاری نشده است».
در روزهای اخیر حکومت از یک سو پلتفرمها را فیلتر میکند و از سوی دیگر در آنها فعالیت دارد، و این دوگانگی واکنشهای گستردهای را به دنبال داشته است.
در پی بالا گرفتن این واکنشها، پنج روز پیش، پایگاه اطلاعرسانی دولت اعلام کرد که درخواست برای« تیک آبی» به تیرماه برمیگردد و نوشت: «با توجه به صفحات متعدد منسوب به رئیسجمهور در شبکههای اجتماعی خارجی و انتساب مطالب مخدوش، اقداماتی به منظور تشخیص اصالت برای کاربران از ماهها قبل انجام شد که اخیرایکی از شبکهها به آن ترتیب اثر داد.»
واکنشها به «تیک آبی»
واکنشها به «تیک آبی» صفحه اینستاگرام ابراهیم رئیسی، ابتدا از کاربران شبکههای اجتماعی آغاز شد و بعد به روزنامهها کشیده شد.
یکی از نخسین کسانی که به این اقدام واکنش نشان داد رسول خادم، قهرمان پیشین تیم ملی کشتی ایران بود. او در مطلبی با عنوان «از قمارباز به آسید ابراهیم» نوشت: «از دیروز که تیک آبیت رو دیدم کف کردم…!»
آقای خادم با اشاره به اظهارات افراد «خودی» (حکومتی) درباره مضرات این شبکهها، به طعنه نوشت: «آخه اگه فضای مجازی و در صدر اونها اینستاگرام و واتس آپ و … بد هستن که شماها نباید یواشکی تیک آبی (تیک اعتبار) بگیرین تا اعتبارتون تو صفحات اینستاگرامی بره بالا!»
«تیک آبی» آقای رئیسی به صفحه اول روزنامهها نیز کشیده شد. روزنامه آرمان ملی در دهم دیماه، در صفحه اول روزنامه با انتشار عکسی از اینستاگرام آقای رئیسی به گفتهها و اظهارات رئیس جمهور در زمان انتخابات اشاره کرد و نوشت: «در حالیکه بسیاری از کسبوکارها در فضای مجازی به دلیل فیلترینگ تعطیل شده است، وزرای دولت به راحتی به شبکههای فیلتر شده دسترسی دارند. از جمله وزیر خارجه که بیش از سایر وزرا از توئیتر برای رساندن پیامهایش بهره میبرد.»
به نوشته این روزنامه، عزتالله ضرغامی به عنوان وزیر میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی، جواد اوجی، وزیر نفت و محمد جمشیدی، معاون رئیسجمهور، هر سه از توییتر به شکل رسمی استفاده میکنند.
روزنامه آفتاب امروز نیز در دوازدهم دیماه در مطلبی با عنوان «محدودیت برای مردم، تیک آبی برای مسئولان»، از «تبعیض» در دستگاه حکومت انتقاد کرد و نوشت: «در این روزها که مردم از اینترنت آزاد بیبهره هستند، قالیباف و رئیسی به همراه جمعی از وزرا، با دور زدن فیلترینگ در اینستاگرام و توئیتر فعالیت میکنند.»
همچنین روزنامه جهان اقتصاد، چهار روز پیش خواستار پایان دادن به رفتار دوگانه حکومت شد و نوشت: «این تناقض و محدودیتها و محروم کردن شهروندان و استفاده امتیازآور از منصب دولتی راه را برای بدگمانی بیشتر شهروندان هموار میکند. راه این است که رئیسی از تیک آبی اینستاگرام بیرون آید یا راه را باز کند تا همه شهروندان از این شبکه اجتماعی استفاده کنند.»
استفاده از شبکههای اجتماعی معطوف به دولت سیزدهم نیست و حسن روحانی به عنوان رئیس دولت و وزرای دولت نهم و دهم از جمله محمدجواد ظریف، وزیر خارجه وقت ایران، حضور فعالی در توئیتر و اینستاگرام داشتند.
در جریان اعتراضات آبانماه سال نود و هشت، برای چند روز اینترنت قطع شد و بیستم آذرماه همان سال حسن روحانی گفت دسترسی به شبکه جهانی اینترنت برای کاربران ایرانی قطع نخواهد شد.
استاندارد دوگانه از کدام طرف؟
همزمان با آغاز جنبش اعتراضی اخیر در ایران، شبکه اجتماعی اینستاگرام و اپلیکیشن پیامرسان واتساپ فیلتر شدند و کاربران شبکههای اجتماعی برای ورود به این شبکهها باید از فیلترشکن استفاده کنند.
شواهد حاکی است که اینستاگرام و واتساپ نیز به جمع شبکههای اجتماعی مانند فیسبوک و توییتر پیوستند که سالها پیش فیلتر شدند و هرگز دسترسی به آنها آزاد نشد.
روز جمعه مجید میراحمدی معاون امنیتی و انتظامی وزارت کشور در گفتوگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «تا زمانی که واتساپ و اینستاگرام قواعد حاکمیتی کشور ما را نپذیرند، امکان فعالیت آنها در کشور وجود ندارد.»
آقای میراحمدی گفت: «از نظر ما واتساپ و اینستاگرام نقش برجسته و مهمی در آشوبهای اخیر برعهده داشتند و به عنوان عامل اصلی، تهدید، تهییج، سازماندهی و هدایت جریان برانداز را دنبال می کنند.»
از طرف دیگر مسئولان حکومتی، این شبکههای اجتماعی را به استانداردهای دوگانه متهم میکنند.
علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت در نوزدهم مهرماه مدعی شده در این پلتفرمها «تصویر سردار شهید حاج قاسم سلیمانی مرد مبارزه با خشونت و تروریسم یا صفحه انتشار دهنده این عکس حذف میشود، اما همزمان تصاویری در این ایام به عنوان آموزش تروریست و بریدن گلوی نیروی امنیت و سوء استفاده از کودکان به راحتی نمایش داده میشود».
رئیسی از پارسال تا امسال
رسانهای ایران این روزها اشاره مستقیمی با وعدههای انتخاباتی ابراهیم رئیسی در سال گذشته دارند. او در جریان رقابتهای انتخاباتی گفته بود دو میلیون فالوور در اینستاگرام دارد و میداند این شبکهها چه اهمیتی برای کسبوکارها و زندگی مردم دارد و او در پاسخ به کسانی که میگفتند شبکههای اجتماعی بسته خواهد شد گفته بود که این اتهام و «رقیب هراسی» است.
ابراهیم رئیسی در مراسم «روز دانشجو» گفت وعدههایش را فراموش نکرده و دشمن را باعث و بانی مشکلات امروز و «ایجاد ناامنی» دانست و گفت: «من در انتخابات حرفی زدم که گاهی هم بعضیها میخواهند آن را یادآوری کنند. من خودم یادم هست. هرآنچه را که گفتیم بهخاطر داریم. سخن ما این است که اگر دشمن آمد در فضا و بستری دشمنی کرد و خواست کشور را بههم بریزد شما میگویید به او اجازه بدهیم؟»
آقای رئیسی گفت به مسئولان مربوطه گفته برای کسب و کارها «بسترهای داخلی» فراهم کنند تا «فضا را امن کنیم».
اعتماد آنلاین در چهارم مهرماه در گزارشی نوشت براساس برآوردها، بیش از ۴۱۵ هزار فروشگاه ایرانی در اینستاگرام فعالیت میکنند و این شبکه اجتماعی محبوب توانسته به شکل مستقیم برای بیش از ۱ میلیون نفر و به شکل غیر مستقیم برای ۳ میلیون نفر اشتغالزایی کند.
همچنین طبق بررسیها گردش مالی سالانه این بازار در ایران حدود ۱۸ تا ۳۲ هزار میلیارد تومان برآورد شده که در صورت فیلتر ماندن این شبکه اجتماعی قطعا حجم بسیاری از این گردش مالی کم خواهد شد و کسب و کارهای بسیاری متضرر میشوند.
فضای مجازی«بیقید و بند»
موضوع بستن شبکههایی اجتماعی به دولت ابراهیم رئیسی خلاصه نمیشود و یک موضوع دنبالهدار دولتهای قبلی نیز هست.
سالها بود که در بدنه حکومت برسر بستن یا باز بودن فضای مجازی اختلاف نظر بود و با یکدست شدن حکومت حالا صدای مخالفان در بدنه روسای قوا و مدیران ارشد کمتر شنیده میشود.
آیتالله علی خامنهای بارها تاکید کرده فضای مجازی «رها» و «بیقید و بند» است و از دولت و مجلس خواسته اقدامی کنند.
خبرگزاری مهر در چهارم مهرماه سال گذشته نقل قولی از قول رهبر انقلاب منتشر کرده که ظاهرا به سال نود و سه برمیگردد، علی خامنهای گفته «اگر من امروز رهبر انقلاب نبودم حتماً رئیس فضای مجازی کشور میشدم» و او فضای مجازی را به اندازه «انقلاب اسلامی» با اهمیت دانسته است.
رهبر جمهوری اسلامی در سخنرانیهای مختلف از جمله در چند پیام نوروزی، برای در دست گرفتن فضای مجازی تاکید و اصرار داشته و از آن به عنوان «مطالبات برزمین مانده» یاد کرده است و هم اکنون در اینستاگرام و توئیتر چندین حساب کاربری با نامها و اشکال مختلف فعالاند و دیدگاهها و سخنان او را بازنشر میدهند.