آمریکا با متهم‌کردن نهادهای امنیتی ایران و روسیه به بازداشت ظالمانه شهروندان خود، تحریم‌هایی را علیه آنها وضع کرده است. جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا هم در بیانیه‌ای از تهران و مسکو خواست شهروندان «گروگان‌گرفته‌شده» ایالات متحده را فورا آزاد کنند.
تحریم‌های تازه، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، از جمله چهار فرمانده ارشد آن و سازمان امنیت داخلی روسیه، اف اس بی، را هدف می‌گیرد. این اولین بار است که آمریکا تحریم‌هایی را به دلیل بازداشت غیرعادلانه شهروندان این کشور اعمال می‌کند.
دست‌کم یکی از این فرماندهان سپاه قبلا به دلایل دیگری تحریم شده‌اند، اما مقام‌های آمریکا گفتند مهم است نشان داده شود که این نوع رفتار بی‌مکافات نیست و تحریم‌های بیشتری اعمال خواهد شد.
ساعاتی پس از اعلام این خبر جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، در بیانیه‌ای با اشاره به اقدامات دولت خود برای مقابله با «گروگان‌گرفته‌شدن» شهروندان آمریکایی در جهان، به دولت‌های روسیه و ایران هشدار داد که فورا شهروندان آمریکایی بازداشت‌شده را آزاد کنند.
او گفته که دولت آمریکا برای نخستین‌بار ابزارهای جدیدی را برای تحمیل تبعات شدید اقتصادی بر کسانی که آمریکایی‌ها را در سراسر جهان گروگان می‌گیرند یا ناعادلانه بازداشت می‌کنند، به کار خواهد گرفت.
روح الله بازقندی، مقام ضدجاسوسی سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، محمد کاظمی، فرمانده سازمان اطلاعات سپاه پاسداران از سال ۲۰۲۲، و دو معاون این سازمان به نام‌های محمد مهدی سیاری و محمد حسن محققی در فهرست تحریم‌های تازه آمریکا قرار گرفته‌اند.
آمریکا می گوید روح‌الله بازقندی در بازداشت زندانیان خارجی در ایران نقش داشته است. آمریکا همچنین او را به حضور در عملیات سپاه در سوریه، نقش داشتن در توطئه تلاش برای ترور خبرنگاران، شهروندان اسرائیلی و سایرین متهم می‌کند.
در بیانیه وزارت دارایی آمریکا آمده است که محمد کاظمی بر عملیات سرکوب جامعه مدنی ایران و بازداشت منتقدان از جمله شهروندان دوگانه نظارت دارد و در سرکوب بی‌رحمانه معترضان به مرگ مهسا امینی هم نظارت داشته است.
محمد کاظمی، رییس سابق سازمان حفاظت اطلاعات سپاه پاسداران، در تیر ماه ۱۴۰۱ به جای حسین طائب به ریاست سازمان اطلاعات سپاه پاسداران منصوب شد. او قبلا در سال ۲۰۲۲ از سوی آمریکا تحریم شده بود.
این بیانیه در مورد محمدحسن محققی می‌نویسد که او درباره عملیات سازمان اطلاعات سپاه به چندین مقام ارشد سپاه پاسداران گزارش می‌دهد و در عملیات ضدجاسوسی در سوریه به عنوان واسط میان این سازمان و سران سپاه عمل می‌کند.
این گام درحالی برداشته می‌شود که واشنگتن درحال مذاکره برای آزادی دو آمریکایی تحت بازداشت در روسیه به اتهامات جاسوسی است.
آمریکا سال گذشته یک دلال سابقه‌دار سلاح به نام ویکتور بوت اهل روسیه را در ازای آزادی بریتنی گراینر، بسکتبالیست آمریکایی که به خاطر داشتن کمی حشیش در روسیه به ۹ سال زندان محکوم شده بود رها کرد.
مقام‌های دولت بایدن گفتند که این بخشی از یک تلاش وسیع‌تر برای رفع مشکل استفاده از شهروندان آمریکایی به عنوان ابزار چانه‌زنی سیاسی است.
همزمان در این روز بریتنی گراینر اولین کنفرانس خبری‌اش بعد از آزادی را برگزار کرد.
او پال ویلان، تفنگ‌دار سابق دریایی آمریکا و اِوان گرشکوویچ، روزنامه‌نگار وال‌استریت‌ژورنال را تشویق کرد قوی باشند.
هر دو آنها در روسیه با اتهام جاسوسی در بازداشت هستند؛ اتهامی که یا خود این بازداشت‌شدگان یا وکلا و خانواده‌شان رد می‌کنند.
زندانیان دارای شهروندی دوگانه
عماد شرقی، سیامک نمازی و مراد طاهباز سه زندانی دوتابعیتی ایرانی آمریکایی هستند.
سیامک نمازی که در سال ۲۰۱۶ به اتهام «جاسوسی» به زندان محکوم شد در ماه ژانویه – دی ماه گذاشته – در اعتراض به وضع خود به جو بایدن نامه نوشت.
او که در زندان اوین تهران دست به اعتصاب غذا زده بود در این نامه از رئیس جمهور آمریکا خواست به «گروگان‌های آمریکایی در ایران فکر کند».
عماد شرقی که او هم یک صاحب کار ایرانی آمریکایی است ابتدا در سال ۲۰۱۸ بازداشت شد زمانی که برای یک شرکت سرمایه‌گذاری در بخش فناوری کار می‌کرد.
خانواده و نزدیکان آقای شرقی می‌گویند که او به اتهام «جاسوسی» بدون محاکمه و بدون ارائه مدرکی با حکم ۱۰ سال زندان رو به رو شده است.
مراد طاهباز که شهروندی بریتانیا را هم دارد عضو هیأت مدیره موسسه حیات وحش میراث پارسیان بود که همراه با گروهی از فعالان محیط زیست در سال ۱۳۹۶ زندانی شد. او به اتهام «همکاری با آمریکا» به ۱۰ سال زندان محکوم شد.
ایران هم سال‌هاست به دنبال آزادی شماری از شهروندان خود بوده که بسیاری از آنها به اتهام نقض تحریم‌ها محکوم شده‌اند.
در ماه‌های گذشته گزارش‌هایی از مذاکره ایران و آمریکا برای تبادل زندانیان منتشر شده است.
اخیرا ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، به بی‌بی‌سی فارسی گفت که «اظهارات مقامات ایران در مورد توافق بر سر مبادله زندانی، دروغی بشدت ظالمانه است که فقط درد و رنج خانواده این زندانیان را بیشتر می‌کند».
وزارت خارجه ایران در واکنش گفت نماینده رسمی آمریکا سال پیش «از طریق یک واسطه» این توافق را امضا کرده اما به «بهانه‌های مختلف» آن را اجرا نکرده است.
