این اولین شکایت رسمی چهار کشوری است که اتباع آنها در نتیجه ساقط شدن پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین کشته شدند و در دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه به ثبت میرسد.
پرواز ۷۵۲ هواپیمایی مسافربری بینالمللی اوکراین، بامداد ۱۸ دی ۱۳۹۸ به وسیله اصابت دو موشک پدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ساقط شد. در نتیجه این اتفاق همه ۱۷۶ سرنشین هواپیما کشته شدند.
دیوان بینالمللی دادگستری مستقر در لاهه چهارشنبه پنجم ژوئیه طی بیانیهای مطبوعاتی ضمن اعلام دریافت شکایت این چهار کشور از جمهوری اسلامی، اعلام کرد این شکایت درباره اختلاف بر اساس کنوانسیون سرکوب اقدامات غیرقانونی علیه ایمنی هواپیمایی کشوری (کنوانسیون مونترال) است.
در بیانیه مطبوعاتی دیوان دادگستری بینالمللی آمده است که کشورهای کانادا، اوکراین، بریتانیا و سوئد ادعا کردند ایران یک سری تعهدات خود تحت کنوانسیون مونترال را که منجر به سرنگونی یک هواپیمای غیرنظامی در تاریخ ۸ ژانویه ۲۰۲۰ نقض کرده است.
End of مطالب پیشنهادی
بر اساس این شکایت، ایران «همه اقدامات عملی برای جلوگیری از ارتکاب عمل غیرقانونی و عمدی یک جرم مشروح در ماده یک کنوانسیون مونترال، از جمله انهدام پرواز ۷۵۲، انجام نداده است. همچنین متعاقباً نتوانسته است یک تحقیق و پیگرد کیفری بیطرفانه، شفاف و منصفانه را مطابق با قوانین بینالمللی در رابطه با عاملان انجام دهد.»
حامد اسماعیلیون، از اعضای خانوادههای انجمن پرواز PS752 و سخنگوی سابق این انجمن در واکنش به ثبت این شکایت در توییتر نوشت: «ثبت رسمی شکایت در دیوان بینالمللی دادگستری در لاهه، به یاد آنها که رفتهاند و دیگر برنمیگردند. به یادشان و به دادخواهیشان.»
فروردین ماه سال جاری دادگاه نظامی یک تهران احکام پرونده متهمان سرنگونی هواپیمای اوکراینی را پس از حدود سه سال رسیدگی صادر کرد.
بر اساس این رأی متهم ردیف اول این پرونده به ۱۳ سال حبس محکوم شده که ۱۰ سال آن قابل اجراست و متهم ردیف دوم و سوم به یکسال حبس محکوم شدند. این پرونده مجموعا ۱۰ متهم داشت و در مجموع ۲۰ جلسه به طول انجامید.
ناصر کنعانی سخنگوی وزارت خارجه ایران در یک نشست خبری خود گفت ایران آنچه بر عهدهاش بود منطبق با قوانین بینالمللی و مقررات داخلی «مسؤولانه انجام داده است».
بعدا انجمن خانواده جانباختگان این پرواز در بیانیهای اعلام کرده «پرونده جنایت پرواز پیاس۷۵۲ در پیشگاه مردم ایران باز است.» و رأی صادر شده توسط دادگاه نظامی یک تهران را نپذیرفتند.
دیوان بین المللی دادگستری (ICJ) ارگان قضایی اصلی سازمان ملل متحد است. این دادگاه توسط منشور سازمان ملل متحد در ژوئن ۱۶۴۵ تأسیس شد و فعالیت خود را در آوریل سال ۱۹۴۶آغاز کرد. دیوان بینالمللی دادگستری متشکل از پانزده قاضی است که برای یک دوره ۹ ساله توسط مجمع عمومی و شورای امنیت سازمان ملل متحد انتخاب می شوند. مقر دادگاه در کاخ صلح در لاهه هلند است.
