در حالی که رئیس پلیس و رئیس کلانتری ۱۶ زاهدان به دلیل «قصور» در حوادث روز جمعه ۸ مهر ماه و کشتار معترضان در این شهر از کار برکنار شدهاند، نماز جمعه اهل سنت زاهدان بار دیگر با حضور انبوهی از معترضان برگزار شد. مولوی عبدالحمید در سخنرانی خود از نبود آزادی سیاسی در ایران انتقاد کرد.
شورای تامین استان سیستان و بلوچستان با اعلام این مطلب گفته است که برکناری این دو مقام انتظامی قدمی برای «جبران خسارات وارده به جانباختگان بی گناه و خانواده های آنان» است.
این یکی از اولین مواردی است که حکومت ایران با مقامهای امنیتی به دلیل نقششان در سرکوب معترضان برخورد میکند.
برکناری رئیس پلیس و رئیس کلانتری در آستانه نماز جمعه زاهدان انجام شد. مولوی عبدالحمید در نماز جمعه زاهدان خواهان تکثرگرایی و آزادی بیان در ایران شد و گفت ضعفهای مدیریتی ناشی از یکدستی حکومت است.
در هفتههای گذشته پس از نماز جمعه اهل سنت تجمعات اعتراضی وسیعی در زاهدان شکل گرفته است. امروز نیز پس از نماز جمعه تظاهرات بزرگی انجام شد که با شعارهایی علیه حکومت و آیتالله علی خامنهای همراه بود. ماموران امنیتی امروز بار دیگر به سوی معترضان تیراندازی کردند.
شورای تامین سیستان و بلوچستان میگوید در حوادث «جمعه خونین زاهدان» در مجموع ۳۵ نفر کشته شدهاند، اما فعالان بلوچ میگویند حدود صد نفر از قربانیان را شناسایی کردهاند.
ناآرامی در زاهدان از آنجا آغاز شد که عدهای از شهروندان برای اعتراض به «تجاوز یک فرمانده پلیس به یک دختر چابهاری نوجوان» تجمع کردند و با شلیک مستقیم ماموران امنیتی روبرو شدند.
گزارشها حاکی از آن است که از روز پنجشنبه بسیاری از شخصیتهای اهل سنت ایران برای نماز جمعه امروز و نمایش حمایت خود از مولوی عبدالحمید اسماعیلزهی به زاهدان رفتهاند. تصاویر منتشرشده نشاندهنده جمعیت انبوه و چندهزار نفری در نماز جمعه امروز مسجد مکی، به امامت مولوی عبدالحمید است.
فعالان بلوچ همچنین از تجمع مشابهی در سراوان خبر دادهاند. از سراوان هم گزارش تیراندازی به معترضان منتشر شده است.
خبرگزاری ایسنا پیش از این نوشت «فضای شهر قبل و حین برگزاری نماز جمعه آرام و اینترنت وصل است اما حضور پررنگ نیروهای امنیتی در سطح شهر مشاهده میشود.»
تصاویر منتشرشده از زخمی شدن معترضان خبر میدهد و در مواردی بدن خونین آنها دیده میشود.
فعالان بلوچ میگویند زخمیها از ترس بازداشت یا مداوا نشدن عامدانه در بیمارستان، به زیرزمین مسجد مکی زاهدان برده شده و آنجا برای کمک به آنها تلاش میشود.
خواست مولوی عبدالحمید برای تکثرگرایی و آزادی
مولوی عبدالحمید تاکید کرد که مردم بلوچ بر خواستههای «قومی»، «مذهبی» و همین طور «خواستههای ملی همه مردم ایران» پافشاری میکنند.
او گفت: «ما معتقدیم به آزادی بیان، آزادی قلم، آزادیهای سیاسی؛ مشکلات ایران تنها مشکلات اقتصادی و معیشتی نیست، مهمتر از آن آزادی سیاسی و آزادی تفکر و اندیشه است.»
«در ایران تکثرگرایی نیست و تا تکثرگرایی نباشد و تا وقتی مجلس و قوهها و ادارات و وزارتخانهها تا وقتی از افراد شایسته مختلف از همه مذاهب و اقوام و تفکرات گوناگون نباشد رشد نمیکند و ترقی نمیکند.»
«ضعفی که الان در مدیریت کشور موجود است به خاطر این است که یکدست است.»
امام جمعه اهل سنت زاهدان خواهان آن شد که «مدیران شایسته» بر سر کار بیایند.
او گفت: «ولو اینکه کسی نماز نخواند، ولو اینکه دیندار هم نباشد، ولی شایستگی، لیاقت و وجدان داشته باشد، اگر چنین کسی را به کار میگرفتند امروز شاهد این اعتراضات نبودیم.»
«این اعتراضات صدای مردم است، صدای ملت است، این صدا را گوش کنید.»
مولوی عبدالحمید هچنین حمله به شاهچراغ را محکوم کرد و گفت: «کشتن نمازگزاران چه در مصلای زاهدان باشد چه در شاهچراغ توسط هرکسی هم که باشد، از دیدگاه ما محکوم است. ما گلایهای هم داریم از اینکه مسئولان ردهبالا با شهدای شاهچراغ همدردی کردند و به بازماندگان تسلیت گفتند و ما انتظار داشتیم مسئولان به مردم ما هم تسلیت بگویند.»
او در جای جای سخنان امروز خود بر آزادی و برابری تاکید کرد.
مولوی عبدالحمید چند روز پیش هم گفت: «بهاییان، دراویش، مسیحیان، کلیه مذاهب، اقوام و ادیان مختلف که در انسانیت و وطن با ما شریک هستند، باید برابر دیده شوند.»
در مقابل مصطفی محامی، امام جمعه شیعیان در زاهدان و نماینده آیتالله خامنهای در استان سیستان و بلوچستان، درباره «تهاجم فرهنگی، حملات سایبری، اطلاعاتی و امنیتی، ایجاد درگیری و عملیاتهای تروریستی» هشدار داده است.
آقای محامی با اشاره به یک جلسه خود با رهبران اهل سنت گفته: «در آن جلسه به شدت گلایه کرده و نسبت به مسیری که در التهاب آفرینی دنبال میکنند و سخنان، نکات، توییتها و بیانیههایی که به التهاب و دوقطبی سازی که خواست دشمن است، بیافزاید، هشدار دادم.»
چند روز پیش، حسین مومنی، از روحانیون نزدیک به سپاه پاسداران هم در واکنش به سخنان مولوی عبدالحمید در نمازجمعه هفته گذشته گفته بود: «کدام هفته است که در منطقه شما از عزیزان این کشور، از سپاه، بسیج، ارتش یا مرزبانی به شهادت نرسد؟ شما به صراحت توهین میکنید و بعد می گویید آزادی نیست؟… ما دیگر شما را خودی نمیدانیم.»
وعده پیگیری بیشتر برای برخورد قانونی با خاطیان
واکنش اولیه شورای تامین استان سیستان و بلوچستان به وقایع «جمعه خونین زاهدان» یکی از مسائل مورد انتقاد مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان بود.
مقامهای رسمی و رسانههای حکومتی گروههای «تجزیه طلب» و «جیش العدل» را عامل ناآرامی معرفی میکردند، اما مولوی عبدالحمید با تکذیب نقش داشتن چنین گروههایی شورای تامین را متهم کرد که «نمک بر زخم مردم پاشید.»
حال اطلاعیه شورای تامین استان صراحتا از «پذیرش قصور برخی از ماموران» میگوید.
در این اطلاعیه آمده که پرونده مسئولان انتظامی خاطی در کنار مهاجمان به کلانتری به قوه قضاییه داده شده است. همچنین وعده داده شده که «چنانچه طی بررسی های تکمیلی و در صورت مشخص شدن مواردی دیگر از قصور یا تقصیر احتمالی پرسنل و فرماندهان انتظامی» با آنها برخورد قانونی خواهد شد.
شورای تامین در هر استان زیرمجموعه شورای امنیت کشور است و استاندار ریاست آن را به عهده دارد.