در چهارمین روز اعتراضهایی که بعد از جانباختن مهسا (ژینا) امینی آغاز شده، زنان ایرانی در اقدامی کمسابقه و تاریخی روسریهایشان را از سر برداشتند و در برخی شهرها، آنها را آتش زدند.
تصاویر شبکههای اجتماعی نشان میدهد که عموما برداشتن روسری یا آتشزدن آن با تشویق گروه قابل توجهی از شهروندان روبهرو میشود.
دستکم در یکی از ویدئوها، یکی از زنان معترض در شهر کرمان، موهایش را در انظار عمومی میبرد. این اعتراض او با حمایت گسترده معترضان روبهرو میشود که شعار میدهند: «باغیرت».
اگرچه خبررسانی درباره اعتراضهای سراسری در ایران با دشواریهایی روبهروست، اما بررسیهای بیبیسی نشان میدهد که این اعتراضها برای چهارمین روز پیاپی در شهرهای بزرگ نظیر تهران، مشهد، رشت، کرمان، بندرعباس، قم، کرمانشاه، زنجان، ساری، رفسنجان و قزوین برگزار شدهاند.
تصاویر بسیاری از مقاومت معترضان در برابر نیروهای امنیتی، پلیس و لباسشخصیها منتشر شده است.
همزمان خبرهای زیادی از دستگیریهای گسترده و برخورد خشن نیروهای امنیتی منتشر شده است. از جمله فیلمی که نشان میدهد نیروهای لباس شخصی به معترضان مستقیما شلیک میکنند و نیروهای امنیتی یک جوان را محاصره کرده و کتک میزنند و زنی را میکشند و روی آسفالت هل میدهند.
از جمله در یکی از ویدئوها از همدان، ماموران پلیس دیده میشوند که با باتوم به سوی معترضان هجوم میآورد و یکی از ماموران به شکل مستقیم به سوی معترضان شلیک میکند.
مقامهای دولتی تایید کردهاند که تاکنون دستکم سه تن از معترضان نیز کشته شدهاند.
مهسا امینی روز جمعه پس از سه روز کما در بیمارستان درگذشت. او روز سه شنبه به دلیل آنچه مقام ها «پوشش نامناسب» می خوانند توسط گشت ارشاد تهران بازداشت شده بود و درحالی که تحت بازداشت بود به کما رفت.
نادا النشیف، سرپرست دفتر کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل، گفت گزارشهایی موجود است که نشان میدهد مهسا امینی توسط ماموران گشت ارشاد «از ناحیه سر مورد ضرب و شتم قرار گرفته» و به خوردو کوبیده شده است.
سازمان ملل از رهبران جمهوری اسلامی خواست تا به شهروندان اجازه دهند تا به شکل مسالمتآمیز اعتراض خود را بیان کنند.
تازهترین خبرها:
- بر اساس گزارشها از رشت، یکی از مراکز بسیج واقع در مسجدی در سبزهمیدان این شهر آتش گرفته است. تصاویر نشان میدهد که آتشسوزی در ساختمان اصلی نیست و محدود به محوطه ساختمان است و ماشین آتشنشانی هم در کنار در اصلی پارک شده است
- اعتراضهای روز سهشنبه در رشت بسیار گسترده گزارش می شود و به گفته شاهدان عینی، شماری از نیروهای امنیتی و بسیج از سوی معترضان فراری داده شده اند و برخی از خودروهای نیروهای امنیتی هم آتش زده شده است
- ویدیوهایی از تهران منتشر شده که معترضان را در مقابل وزارت کشور نشان می دهد که شعار «میجنگیم میمیریم ایران را پس میگیریم» سر می دهند. حضور معترضان در برابر ساختمان وزارت کشور- میدان فاطمی تهران – که معمولا با تدابیر ویژه امنیتی از آن محافظت میشود، میتواند نشانهای گسترش دامنه اعتراضات در تهران تلقی شود
- گروهی دیگر از معترضان در بلوار کشاورز شعار «ننگ ما ننگ ما رهبر الدنگ ما» سر دادند
- در ویدیویی که از اعترضها در تبریز به مرگ مهسا امینی منتشر شده است یک زن روسریاش را آتش میزند و مردان حاضر در خیابان شعار میدهند «آماده مردنیم، سرباز بابک هستیم»
- ویدیوی دیگری از تبریز به دست بیبیسی رسیده که نشان میدهد مردم معترض روز سه شنبه ۲۹ شهریور در خیابان رویاروی نیروهای گارد ویژه ایستاده و آنها را فراری می دهند
- ویدیوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که نشان میدهد معترضان در ساری، عکسهای آیتالله خمینی و آیتالله خامنهای را که بر سر در ساختمان شهرداری نصب شده بود، پاره کردند
واکنشهای بینالمللی
از آن جمله امانوئل مکرون، رئیسجمهوری فرانسه که گفته است در دیدارش با ابراهیم رئیسی در نیویورک، بر لزوم رعایت حقوق زنان در ایران «پافشاری» کرده است.
وزارت خارجه فرانسه هم در بیانیهای گفته که کشته شدن این زن ایرانی «عمیقا تکاندهنده» است و خواستار تحقیقات شفاف برای روشن شدن شرایط مرگ او شده است.
وزیر خارجه آلمان هم روز سهشنبه از حکومت ایران خواست به اعتراضات خیابانی زنان توجه کند و گفت آنها برای دفاع از حقوق انسانی خود برخاستهاند.
آنالنا بائربوک در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک گفت: «باید حرف این زنان شنیده شود، چون اینها خواستار حقوقی هستند که مردم در هر جایی باید داشته باشند.»
جاوید رحمان، گزارشگر حقوق بشر ویژه حقوق بشر ایران در سازمان ملل هم در مصاحبهای با بیبیسی فارسی با «شدیدترین لحن ممکن» قانون اجباری بودن حجاب در ایران را محکوم کرد.
او همچنین از حکومت ایران خواست تا از خشونت علیه معترضان در ایران دست بکشد.
پیشتر وزیر خارجه کانادا بیانیه ای را درباره مرگ مهسا امینی در توییتر منتشر کرده بود. او نوشت: «مرگ مهسا امینی در زمان بازداشت رخ داد. دل من پیش عزیزان او و زنان ایران است.»
او افزود: «کانادا خواستار تحقیقات کامل و شفاف درباره مرگ اوست. ما ایران را ترغیب میکنیم به همه اشکال آزار و تبعیض علیه زنان پایان دهد و به حق تظاهرات مسالمت آمیز احترام بگذارد.»
همچنین، وبسایت شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا بیانیه سخنگوی این شورا را منتشرکرده که در آن آمده است: «مهسا امینی ۲۲ ساله بر اثر جراحات وارده در بازداشتگاه پلیس پس از بازداشت به دلیل عدم رعایت قوانین حجاب در ایران جان باخت؛ همدردی ما با خانواده مهسا امینی و دوستانش است».