روزنامه های تهران در هفدهمین روز اعتراضهایی که با کشته شدن مهسا امینی در زمان بازداشت به دست ماموران گشت ارشاد آغاز شد، به دو گروه قابل تقسیم هستند.
روزنامه های منتقد اعتراضات که شهروندان را عموما متهم می کنند و روزنامه هایی که در حد امکاناتی که فضای اختناق اجازه می دهد، به واکاوای اعتراضات می پردازند و توصیه هایی به حاکمان ایران دارند.
گروه اول که روزنامه های حکومتی یا متعلق به نهادهای جمهوری اسلامی ایران هستند معترضان را مطابق روایت رسمی «اغتشاشگر»، و اعتراضات را «نتیجه تحریک خارجی» خوانده اند. روزنامههای مستقل از حکومت اگر به موضوع اعتراضات پرداختهاند عمدتا در یادداشتهایی است که توصیه هایی به جمهوری اسلامی دارند و از انتشار گزارش و جزئیات وقایع خودداری کردهاند.
با وجود خودداری روزنامهها در پوشش مستقیم وقایع اعتراضی جاری در ایران، روزنامههای غیرحکومتی به تلاش خود برای انعکاس وقایع با وجود فشارهای محسوس امنیتی، ادامه دادهاند.
اعتماد؛ «این جوانان آنقدر بازی میکنند تا به پیروزی برسند»
از میان روزنامه های غیرحکومتی در ایران روزنامه اعتماد تیتر اول خود را به به اعتراضات اختصاص داده و در مصاحبه با شهیندخت خوارزمی که او را «از پیشگامان رشته رسانه و روابط عمومی در ایران» معرفی کرده نوشته است معترضان که بخش عمدهای از آنها را نسل جوان کمتر از ۲۵ سال شکل میدهد «در ویدیو گیمها مبارزه و پیروزی را تمرین کرده است.»
روزنامه اعتماد با عبور از محدودیت های جاری رسانه ها در ایران در بیان خواسته اصلی اعتراضات از قول خانم خوارزمی گفته « چیزی که خواسته زنان درخصوص حجاب است یک پیشینه تاریخی دارد و به دهههای متمادی بازمیگردد. من ۷۴ سال سن دارم و متعلق به نسلی هستم که حجاب را تجربه نکردهام و در فرهنگی بزرگ شدهام که مساله اخلاق را فراتر از مساله حجاب میدانست. مطالبات زنان چیزی فراتر از حجاب است و تقلیل آن به این موضوع خاص، اشتباه محض است. معتقدم حجاب از منظر دینی با موضوعاتی که توسط حکومت به صورت اجباری و سیاسی مطرح میشود، هیچ ارتباطی ندارد.»
اعتماد از قول شهیندخت خوارزمی برای معترضان پیروزی پیشبینی کرده و گفته «ببینید جوانان چقدر با راهبردهای جالب عمل میکنند. امروز یک ساعت خاص در خیابان حاضر میشوند، فردا در یک ساعت دیگر تا متولیان نتوانند رفتار آنها را پیشبینی کنند. این استراتژی را از ویدیو گیمها آموخته است و آنقدر بازی میکند تا به پیروزی برسد. برای او شکست وجود ندارد.»
ایران: آشوبها فروکش کرده
روزنامه دولت ایران شهروندان معترض ایران را افرادی خوانده که تحریک شده اند و گفته اعتراضات پایان یافته استگزارش روزنامه ایران دو روز پس از اعتراضات وسیع در شهرهای مختلف ایران و ۱۵۰ شهر در دیگر کشورهای جهان منتشر شده است که در نوع خود حرکت اعتراضی بی سابقه ای از سوی هزاران هزار ایرانی محسوب می شود.
روزنامه ایران در گزارش خود نوشته است که «پس از محدودیت اعمال شده در ارتباط با شبکه اینترنتی و فضای مجازی، آشوبگران که از این پلتفرمها برای هماهنگی و استفاده از پشتیبانی خارجی استفاده میکردند بشدت سردرگم شدند.»
دنیای اقتصاد: دیگر به شهریور ۱۴۰۱ بازنمیگردیم
روزنامه دنیای اقتصاد که بنابر تعریف خود مسائل را از دید اقتصادی بررسی می کند در شماره امروز خود در گفت و گو با مقصود فراستخواه جامعه شناس ایرانی، به واکاوی اجتماعی شرایط ایران پرداخته و اعتراضات را مختص جامعه زیر ۲۵ ساله نداسته است.
آقای فراستخواه گفته «وقتی از منظر پدیدارشناسانه موضوع را بررسی میکنیم، از انتخابات و اعتراضاتی که در خیابانها و دانشگاهها برای جوانان پیش آمده است، این وضعیت ایران به دلیل مشکلاتی اعم از خشونت، محیطزیست، کمبودها و… که تلنبار شده ایجاد شده است. به همین واسطه یک نوع غمخواری نسبت به بچهها وجود دارد و ناخودآگاه صدای آنها در اعتراضات بیشتر شنیده میشود، در حالی که از نسلهای مختلف در آن حضور دارند.»
به گفته مسعود فراستخواه «در این اعتراضات و نارضایتی جمعی اخیر، این موضوع خود را به شکل یک حس غمخواری والدین نسبت به فرزندان نشان میدهد و تصور آن است که آنها قربانی عقاید و باورهای ما شدهاند و همچنان برای زندگی باید بکوشند. به خصوص در جامعهای که از انواع جهات ناکارآمد و بدقواره شده، هرج و مرج وجود دارد. جامعهای که از هرجومرج و ناکارآمدی رنج میبرد… ما اکنون دچار یک تروما هستیم. حس میکنیم قربانی و نفرین شدهایم، این حس به نوعی در فرزندانمان دیده میشود.»
آقای فراستخواه در گفت و گو با روزنامه دنیای اقتصاد گفته اعتراضات « تاریخ تازهای از ایران را رقم زده است. یعنی ما به شهریور ۱۴۰۱ بازنمیگردیم. این گذر یک تغییر بیبازگشت شده است. اکنون فقط خیابان نیست، برخلاف نظر خیابانی شدن سیاست. دگرجا است. همه این موضوعات به همراه تغییراتی که حاصل چهار دهه گذشته است، همه در یک نارضایتی جمع شده است که به شکلهای مختلف خود را نشان میدهد و با تمام تفاوتها، یک چیز آنها را به یکدیگر وصل میکند که آن زندگی و هویتخواهی است.»
روزنامه دنیای اقتصاد از جمله نشریاتی است که یکی از اعضای تحریریه آن در جریان وقایع اعتراضی اخیر به دست ماموران امنیتی بازداشت شده است. این روزنامه گفته که ماموران خبرنگار آن را از در محل دفتر روزنامه بازداشت کرده و با خود بردهاند.
کیهان اعتراضات را نتیجه اقدام وزارت دفاع آمریکا خواند
کیهان اغلب تیترهای صفحه اول خود را به موضوع اعتراضات اختصاص داده اما اعتراضات را نتیجه تحریک آمریکا و وزارت دفاع آن کشور خوانده
روزنامه کیهان که زیر نظر نماینده منصوب آیت الله علی خامنه ای اداره می شود از نشریاتی است که بیشتر صفحه اول خود را به اعتراضات اختصاص داده است.
از یازده مطلبی که کیهان در صفحه اول خود پوشش داده هفت مطلب به وقایع اعتراضی ایران اختصاص دارد. تیتر اصلی روزنامه کیهان گفته است که اعتراضات در ایران نتیجه «جنگ آنلاین پنتاگون» یعنی وزارت دفاع ایالات متحده است و گفته است که اعتراضات در ایران از سوی حساب های جعلی ساخته شده در آمریکا «بزرگنمایی» شده است.
حسین شریعتمداری مدیر روزنامه کیهان دو روز پیش خواستار محاکمه ستاره های سینما و موسیقی ایران شده بود که به گفته وی در حسابهای خود در شبکه های اجتماعی از شهروندان معترض ایران حمایت کرده بودند.
شرق؛ توصیه به برگزاری همهپرسی
روزنامه شرق بدون پوشش وقایع اعتراضی و آنچه که در شهرهای ایران در حال رخ دادن است از قول یکی از نویسندگان خود توصیههایی به حاکمان کرده است. در حال حاضر یکی از روزنامهنگاران روزنامه شرق که وقایع مربوط به قتل مهسا امینی را پوشش داده بود در بازداشت ماموران امنیتی است.
شرق از حاکمان جمهوری اسلامی ایران خواسته «حاکمیت قانون در همه سطوح برقرار و دسترسی به اطلاعات برابر در آن تضمین شود، تمام اشکال فساد، رشوه و بیعدالتی به صورت چشمگیر کاهش یابد و امکان برگزاری عادلانه، سالم و بیطرفانه همهپرسی (رفراندوم) برای مسائلی که نیاز به تصمیمات ملی و مردمی دارد، فراهم شود.»
وطنامروز: معترضان توحش و برهنگی میخواهند
روزنامه وطن امروز که دیدگاه گروهی از سیاستمداران اصولگرای جمهوری اسلامی ایران را پوشش می دهد با انتشار تصاویری از اعتراضات در خارج از ایران گفته است معترضان «توحش و برهنگی، خشونت و تجزیه طلبی» میخواهند.
معترضان در ایران در شعارهای خود خواهان غیراجباری شدن حجاب هستند و در همراهی با دیگر معترضان در شهرهای مختلف ایران شعارهایی در اتحاد و یکپارچگی ایران سر می دهند. زمانی که ماموران مسلح دست به سرکوب اعتراضات در کردستان زدند یکی از شعارهای معترضان «کردستان، چشم و چراغ ایران» بود.
جام جم: انتشار تصویر بدون روسری مهناز افشار
روزنامه جام جم وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران دو مطلب به وقایع اعتراضی ایران اختصاص داده که یکی از آنها اظهارات معاون سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که معترضان در «شرق کشور» را تهدید به «پاسخ سخت سپاه» کرده است.
سه روز پیش، در جریان برگزاری نماز جمعه در زاهدان، درگیری های خونینی در مرکز استان سیستان و بلوچستان رقم خورد که به گفته مولوی عبدالحمید پرنفوذترین شخصیت مسلمان سنی ایران، با شلیک مستقیم ماموران مسلح به «قلب و سر» نمازگزاران آغاز شد.
روزنامه جامجم در شماره امروز خود با انتشار تصویری بدون روسری از مهناز افشار بازیگر سینمای ایران که مدتی است در آلمان زندگی می کند گفته است که در جریان تجمعات اعتراضی ایرانیان خارج از کشور به سیاست های جمهوری اسلامی ایران، مردم معترض وی و محسن نامجو خواننده ایرانی را از جمع تجمعکنندگان اخراج کردند.
جام جم نوشته است که این عاقبت «سلبریتی های وطن فروش» است. معترضان در آلمان دلیل اخراج مهناز افشار را ارتباط خانوادگی او با مقام های جمهوری اسلامی ایران عنوان کرده بودند.
روزنامههای جوان و قدس تهدید مردم با کمترین پوشش از اعتراضات
روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اعتراضات را «خواب های پریشان برای سوریه سازی ایران» خوانده و در مطلبی دیگر گفته است «هاله مصونیت قضایی سلبریتیهای اغتشاشگر، پوشالی است».
روزنامه خراسان به جز اظهارات محمدباقر قالیباف رئیس مجلس شورای اسلامی و فرمانده پیشین نیروی انتظامی اشاره ای به اعتراضات نکرده است. قالیباف وعده داده که در «اجرای گشت ارشاد» به جای تغییر قوانین آن تغییراتی ایجاد کند.
روزنامه قدس نزدیک به آستان قدس رضوی تیتر اول خود را به اعتراضات اختصاص داده اما گفته با شروع اعتراضات که این روزنامه آن را «آشوب های خیابانی» خوانده، «درآمدهای ترانزیتی کشور ۴۰ درصد کاهش یافته است». در جریان اعتراضات اخیر گروهی از کامیون داران ایرانی هم از طرح اعتصاب سراسری حمایت کرده بودند.
روزنامه همشهری در گزارش اول خود گفته است تحریمهای جدیدی که ایالات متحده اعمال کرده نتیجه «اغتشاشات» در ایران است
روزنامه هممیهن گزارش اول خود را به طرح این پرسش اختصاص داده که جمهوری اسلامی راه اصلاح را انتخاب می کند یا ادامه وضع موجود
