در آغاز چهارمین هفته از اعتراضات سراسری ایران در پی مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، تظاهرکنندگان در بسیاری نقاط تهران و سایر شهرها علیرغم حضور گسترده و واکنش خشونت‌بار نیروهای امنیتی به خیابان آمده‌اند. با گسترش اعتراضات استاندار تهران اذعان کرده که دولت قادر به مهار اعتراضات نیست و یک مقام نظامی هم پیش بینی کرده که اعتراضات ادامه خواهد یافت.
در این روز – شنبه ۱۶ مهر – همچنین بسیاری از دانشگاه‌ها و مدارس ایران صحنه ناآرامی و اعتراض‌ها بود و شعارهایی علیه جمهوری اسلامی سر داده شد.
«زن، زندگی، آزادی» و «مرگ بر دیکتاتور» از شعارهای معترضان بود.
این روز نقاط مختلف تهران از جمله نازی آباد، اندرزگو، حسن‌آباد، یافت آباد، لاله زار، میدان کاج، سعادت‌آباد و شهرک غرب شاهد تجمع بود.
بسته شدن خیابان‌ها یا روشن کردن آتش در بسیاری نقاط ایران تداعی گر فضای انقلابی سال ۱۳۵۷ است. اعتراض‌های روز شنبه در پی پخش فراخوانی در شبکه‌های اجتماعی برگزار شد.
گزارشها حاکی از شلیک مستقیم ماموران امنیتی به معترضان از جمله در سنندج است. سنندج در واقع شاهد شدیدترین درگیری‌ها میان معترضان و ماموران بود. ویدیوهایی که مردم با تلفن گرفته‌اند نشان می‌دهد که معترضان با حمله سمت ماموران آنها را فراری می‌دهند.
بنابه گزارش ها حداقل سه نفر در اعتراضات روز شنبه در درگیری با نیروهای امنیتی به ضرب گلوله کشته شده اند، که دو مورد آن در سنندج اتفاق افتاد.
در یک ویدئو از سنندج مردی دیده می‌شود که پشت فرمان یک خودوری پراید نشسته و گلوله‌ای از سمت چپ به سرش اصابت کرده و کشته شده است.
بی‌بی‌سی هویت یکی از کشته‌های شهر سنندج به نام “پیمان منبری” ٢٩ سالە اهل روستای “نییه‌ر” را تایید کرده است. او در محله “قطارچیان” سنندج در جریان اعتراضات در پی شلیک مستقیم نیروهای امنیتی کشته شد.
در ویدئویی که گفته می شود مربوط به شهر مشهد و حوالی پارک ملت است، زنی که ظاهرا هدف اصابت گلوله قرار گرفته روی زمین افتاده و دیگران به کمک او می‌آیند. تا زمان انتشار این ویدیو وضعیت سلامت این زن و مکان این اتفاق برای بی‌بی‌سی فارسی قابل تشخیص نیست.
به علت محدودیت اینترنتی و عدم آزادی رسانه‌ها تصویر کاملی از آنچه در شهرهای ایران می‌گذرد وجود ندارد، با این حال گزارش شهروند-خبرنگاران حاکی از جو ناآرام و متشنج در بسیاری شهرها از جمله سقز، شیراز، اصفهان، همدان، کاشان و اراک است.
پایتخت ناآرام است
نقاط مختلف تهران در طول روز و شب ناآرام بود و تظاهرات بزرگی در نازی آباد در جنوب این شهر برگزار شد که شهروندان در آن شعار «مرگ بر دیکتاتور» سرمی دادند.
گزارشها از تهران حاکی است که بازار اصلی پایتخت در جنوب شهر، صحنه اعتراض شهروندان و اعتصاب برخی از کسبه است. در روزهای اخیر فعالان سیاسی و اجتماعی از بازاریان تهران خواسته اند که با تعطیلی مغازه‌های خود از معترضان حمایت کنند.
همچنین ویدیوها نشان می‌دهد معترضان خیابان فردوسی در تهران را بسته و در حال دادن شعارهایی علیه جمهوری اسلامی هستند. گزارشها از حضور گسترده نیروهای نظامی در میدان فردوسی تهران خبر می‌داد.
به نظر می سد معترضان به یکی از کیوسک‌های پلیس در خیابان ۱۵ خرداد حمله کرده و آن را آتش زده اند.
برخی از زنان معترض روسری بر سر ندارند.
کانال «وحیدآنلاین» ویدئویی از درگیری‌های امروز منتشر کرده که در آن، ماموری در حال تیراندازی با شات‌گان‌های سامچه‌ای در خیابان «چراغ برق» تهران دیده می‌شود. در ویدئویی که یکی از شهروندان از طبقات بالای یک ساختمان مشرف به خیابان ضبط کرده، این مامور در حال شلیک بی‌هدف به سوی معترضان دیده می‌شود..
تظاهرات در نازی آباد
در گزارش تازه سازمان دیده‌بان حقوق بشر تاکید شده بود که استفاده از تفنگ‌های شات‌گان ساچمه‌ای برای متفرق کردن معترضان برخلاف دستورالعمل‌های سازمان ملل در این زمینه است.
این تفنگ‌ها همزمان تعداد قابل توجهی ساچمه شلیک می‌کنند که نه تنها می‌تواند مرگبار باشد، بلکه هدف‌گیری مشخصی می‌تواند بسیاری را مجروح کند. گفته می شود استفاده از این سلاح ها به نابینایی شماری از معترضان منجر شده است.
شبکه حقوق بشر کردستان می‌گوید که اعتراض‌های شنبه‌شب در شهرهای سنندج، کرج، مهاباد، بوکان، جوانرود و کامیاران ادامه دارد. این نهاد حقوق بشری همچنین خبر داده که در جریان تظاهرات سراسری در روز شنبه در شهرهای کردنشین، «دو نفر کشته و ۵۷ نفر مجروح شده‌اند.»در مشهد، شمار زیادی از شهروندان معترض به خیابان‌ها آمده‌اند و گزارش‌هایی از درگیری‌های شدید در این شهر منتشر شده است. در تصاویر دیده می‌شود که معترضان خیابانی را بسته‌اند و با یورش گارد ضد شورش به سمت آنها سنگ پرتاب می‌کنند و صدای شلیک هم شنیده می‌شود.
ویدیوهای دیگر از مشهد به دست بی‌بی‌سی فارسی رسیده که در آن معترضان و نیروهای امنیتی در پارک ملت این شهر درگیر هستند و گاز اشک آور شلیک شده است. یک شاهد عینی به بی‌بی‌سی فارسی گفت اعتراض‌ها و درگیری‌ها در مشهد شدیدتر از روزهای گذشته است.
در تجمعی اعتراضی در اصفهان هم گروهی از مردم شعار «زن، زندگی، آزادی» سر می دهند.
در گوهردشت مردم در تجمع بزرگی شعار می‌دهند: «ایرانی با غیرت، حمایت حمایت».
همچنین گزارشها از شهر جوانرود استان کرمانشاه حاکی که اعتراضات است. این درحالی است که شبکه حقوق بشر کردستان گزارش داده که جوانرود به شدت نظامی و امنیتی شده است.
ویدیویی از شیراز منتشر شده و نشان می‌دهد بسیاری از مغازه‌ها در این منطقه از شهر شیراز بسته هستند.
همچنین اعتراضات در دانشگاه ها و مدارس ادامه یافت. سازمان حقوق بشر ایران گزارش می دهد که روز شنبه در ۳۶ دانشگاه تجمع های اعتراضی برگزار شده است.
از جمله در دانشگاه های الزهرا، تهران، صنعتی شریف، امیرکبیر، دانشگاه آزاد در مجمع پیامبر اعظم در تهران، تجمعاتی برقرار بوده و دانشجویان در شهرهای زنجان، مشهد، شیراز، قزوین، دامغان، کرمانشاه، دست به اعتراض و سردادن شعار زده‌اند.
گزارشها از دانشگاه الزهرا در تهران حاکی از آن است که گروهی از دانشجویان در اعتراض به حضور ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران در دانشگاه الزهرا، شعارهایی علیه او سر دادند.
ابراهیم رئیسی که برای مراسم شروع سال تحصیلی جدید دانشگاه‌ها به دانشگاه الزهرا رفته بود معترضان را «مگس» توصیف کرد. معترضان علیه او شعارهایی از جمله «رئیسی برو گمشو» داده اند.
در دانشگاه امیرکبیر (پلی تکنیک) تهران دانشجویان شعار دادند «نیکای ما رو بردن، جنازه شو آوردن».
نیکا شاکرمی دختر ۱۷ ساله ای بود که روز ۲۹ شهریور در اعتراضات در بلوار کشاورز تهران مفقود شده و ماموران جمهوری اسلامی ایران ۱۰ روز بعد برای به خاک سپرده جنازه او خانواده اش را مطلع کردند.
از ابتدای آغاز اعتراض‌ها تا امروز، دهها تن از دانشجویان در سراسر کشور دستگیر شده‌اند.
ویدئوها نشان می دهد که مقام ها در دبیرستان معارف شیراز گوشی‌های دانش‌آموزان را جمع کرده‌اند و دانش آموزان می‌گویند مامور سپاه گوشی‌ها را چک می‌کند.
در یک هفته اخیر دانش آموزان دختر و گاه پسر مدارس بارها با شعار «زن، زندگی، آزادی» – که شعاد نمادین اعتراضات جاری است – راهپیمایی کرده اند.
واکنش مقام های دولتی
درحالی که شهرهای ایران برای سه هفته دستخوش ناآرامی بوده محسن منصوری، استاندار تهران از «کمبودهای موجود در زیرساخت‌های امنیتی» در پایتخت صحبت کرده است.
او گفت: «در مجموعه دستگاه‌های امنیتی زیرساخت‌های موجود جوابگو نیست و کمبودهایی وجود دارد اما نیروی انتظامی با کار شبانه‌روزی و انقلابی توانسته امنیت را تأمین کند.»
استاندار تهران گفته پس از شروع اعتراضات اخیر در ایران «برخی از نیروهای پلیس در این ایام چند روز به منزل نرفته و مستمر در محل مأموریت حضور داشته و با دقت نظر و توجه امور را دنبال می‌کردند.»
سرلشکر محمد باقری رئیس ستادکل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران هم درباره اعتراضات جاری گفته است «دشمنان به واسطه یک بهانه کوچک، توطئه و فتنه بزرگی را علیه انقلاب اسلامی رقم زدند.»
او در جمع گروهی از نظامیان در محل ستاد کل نیروهای مسلح گفته «دشمنان با ابهام‌افکنی و دروغ‌پردازی در بستر فضای مجازی، عده‌ای از جوانان و نوجوانان کشور را فریب دادند و این افراد فریب‌خورده ممکن است مسیر آشوبگری را با تهییج عناصر مزدور ادامه دهند.»
در این روز همچنین ابراهیم رئیسی رئیس جمهور، محمدباقر قالیباف رئیس مجلس و علامحسین محسنی اژه‌ای رئیس قوه قضائیه ایران مثل شنبه هفته پیش بار دیگر در نهاد رئیس جمهور ایران با یکدیگر ملاقات کردند.
به گزارش رسانه‌های دولتی سران سه قوه جمهوری اسلامی در پایان این ملاقات در بیانیه‌ای گفته‌اند «دشمنان این مرز و بوم نه جمهوری اسلامی که ایران یکپارچه و مقتدر را تهدیدی برای منافع خود می‌دانند، از هوشیاری مردم بصیر و زمان‌شناس کشور در فهم برنامه‌ریزی گسترده دشمنان و خنثی‌سازی توطئه‌های خصمانه آنان قدردانی کردند.»
در بیانیه سران سه قوه «از خدمات و مجاهدت‌های شبانه‌روزی حافظان امنیت طی روزها و هفته‌های گذشته» قدردانی شده است.
سایر تحولات مهم روز:
- گزارش ها حاکی از آن است که گروهی از رانندگان تانکرهای حمل قیر، حاضر به بارگیری در پالایشگاه آبادان نشدند و دست به اعتصاب زده اند. بی بی سی فارسی مستقلا قادر به رد یا تایید این گزارش نیست
- بزرگترین تشکل اتحادیه‌های صنفی جهان به نام کنفدارسیون بین‌المللی اتحادیه‌های کارگری (ITCU)، به همراه کمیته مشورتی اتحادیه‌های کارگری سازمان همکاری اروپا (TUAC) و فدراسیون جهانی اتحادیه‌های صنفی (GUF) با صدور بیانیه‌ای مشترک، «ادامه بی‌رحمی حکومت ایران علیه مردم خودش» را محکوم کردند
- شاهزاده رضا پهلوی در توییتی نوشت: «رمز پیروزی، اتحاد، همبستگی و تداوم است. اعتراض در خیابان را با #اعتصابات_سراسری تکمیل کنید. جمهوری اسلامی در ذهن و قلب شما سقوط کرده است و به زودی در خیابان‌های ایران نیز سقوط خواهد کرد»
- در ویدیویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده دیده می شود که چندین نیروی ضد شورش و لباس شخصی به زنی که به نظر می‌رسد در ماه‌های آخر بارداری است حمله می‌کنند
- محمدصالح جوکار، نماینده مجلس و رئیس کمیسیون امور داخلی گفت که گزارش جان‌باختن مهسا امینی در این کمیسیون در حال بررسی است و «گزارش نهایی» این کمیسیون تا روز سه‌شنبه آماده می‌شود
- نت بلاکس نهاد مستقل و ناظر بر وضعیت شبکه اینترنت می گوید که قطع دسترسی به شبکه اینترنت در سنندج در استان کردستان ایران قابل تایید و اینترنت موبایل هم در سراسر کشور دچار اختلال است
- خبرگزاری هرانا گزارش داده که یکی از دانشجویان دانشگاه کردستان به نام ماردین مدین که به ضرب گلوله نیروهای امنیتی زخمی شده بود، توسط نیروهای امنیتی دستگیر شده است. به نوشته این خبرگزاری، محل نگهداری آقای مدین روشن نیست.
- یکی از نزدیکان امیرعماد میرمیرانی (معروف به جادی) خبر داد که این فعال آزادی اینترنت بعد از سه روز بازداشت با خانواده‌اش تماس گرفته است
- روز شنبه تظاهراتی در یونان، هلند و انگلستان در حمایت از اعتراضات داخل ایران برگزار شد
- علیرضا زاکانی شهردار تهران گفته است برای اینکه از مخازن زباله در راهبندان استفاده نشود، آنها را جمع کردیم. در روزهای اخیر معترضان در مواردی برای جلوگیری از اعزام نیروهای مسلح به محل تجمعات، از مخازن بزرگ زباله برای بستن خیابان ها استفاده کرده اند
