سازمان دیدهبان حقوق بشر روز چهارشنبه با انتشار گزارش مفصلی اعلام کرد که بر اساس تحقیقاتش، ماموران امنیتی در ایران با سلاحهای جنگی، هفت تیر و تفنگهای ساچمهای به سوی تجمعات مسالمتآمیز و پرجمعیت شلیک کردهاند.
این سازمان در گزارش تاکید کرده که برای جلوگیری از کشتار معترضان در ایران به «فشارهای بینالمللی» نیاز هست.
دیدهبان حقوق بشر میگوید که تحقیقاتش شامل کشتار «جمعه خونین» زاهدان و حمله به دانشگاه شریف نمیشود، اما با راستیآزمایی دیگر شواهدی که به دستش رسیده این گزارش را تهیه کرده است.
در این گزارش آمده که این سازمان تاکنون نام ۴۷ تن از کشتهشدگان را جمعآوری کرده اما تعداد کشتهشدگان «احتمالا به میزان زیادی» بیشتر است.
سازمان دیدهبان حقوق بشر میگوید که کشته شدن دستکم ۹ کودک را نیز در جریان این اعتراضها تایید میکند.
این سازمان افزوده به مستنداتی دست یافته که نشان میدهد در مواردی نیروهای امنیتی به سوی کسانی که در حال فرار هستند شلیک میکند.
در اظهارنظرهای مقامهای جمهوری اسلامی، به ویژه در سطح بینالمللی، مدام تاکید میشود که معترضان، خرابکار و حتی مسلح هستند و نیروهای حکومت برای مسایلی مانند جلوگیری از آتشزدن بانکها یا حمله به مراکز حساس، از زور استفاده میکنند.
اما گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر میگوید که تیراندازیها به سوی تجمعاتی رخ داده که «عمدتا آرام» بودهاند.
یکی از رایجترین اشکال اعتراض در ۲۰ روز اخیر، به جز سردادن شعارهایی علیه حکومت، برداشتن روسری یا آتشزدن آن بوده که ازسوی زنان انجام میشود.
در این گزارش به نقل از تارا سپهریفر، از پژوهشگران ارشد سازمان دیدهبان حقوق بشر آمده است: «پاسخ بیرحمانه مقامات ایران به اعتراضات در بسیاری از شهرها نشانگر اقدام هماهنگ حکومت برای سرکوب مخالفت با نادیدهگرفتن بیرحمانه جان انسانهاست.»
در گزارش سازمان دیدهبان حقوق بشر همچنین تاکید شده که دسترسی به اینترنت به شکل قابل ملاحظهای دچار اختلال شده و جمهوری اسلامی با مسدود کردن برنامههای پیامرسان، ثبت و راستیآزمایی وقایع را دشوار کرده است.
در این گزارش همچنین از برخی معترضان نیز نقل قولهایی دیده میشود که به گفته سازمان دیدهبان حقوق بشر در مصاحبههای این سازمان با شاهدان عینی به دست آمده است.
یک زن ۳۵ ساله ساکن سنندج به این سازمان گفته است: «ما جمع شده بودیم تا شعار بدهیم که نیروهای امنیتی به موتوسیکلت به سمت ما آمدند. ما به سمت کوچه دویدیم و آنها ما را تعقیب کردند و شروع به پرتاب گاز اشکآور کردند و بعضیهایشان گلوله هم زدند.»
این شاهد عینی گفته است که مردی پشت سر او به ضرب گلوله ماموران زخمی شده و شهروندان او را به درون خانه یکی از اهالی که قصد کمک داشته، بردهاند.
در این گزارش به نقل از این زن معترض آمده است: «از زخمش خیلی خون میآمد و خیلی عمیق بود.»
سازمان دیدهبان حقوق بشر میگوید ویدئوهایی که صحت آنها از سوی این سازمان راستیآزمایی شده نشان میدهد که ماموران امنیتی با کلاشنیکف و اسلحه کمری به سوی معترضان شلیک میکنند.
یک زن معترض دیگر به این سازمان گفته است که در سنندج، وقتی به دستگیری یک پسر ۱۳ ساله اعتراض کرده، ماموران با اسلحهای به ظاهر «کمتر مرگبار» به سوی او شلیک کردهاند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر یادآوری کرده که بر اساس اصول بنیادین استفاده از سلاح و زور در سازمان ملل، ماموران تنها در حالتی اجازه دارند از سلاح استفاده کنند که تهدید جانی جدی یا نگرانی از جراحت وجود داشته باشد.
در گزارش به نقل از کمیته حقوق بشر سازمان ملل آمده است: «تسلیحات گرم، ابزار مناسبی برای نیروهای پلیس در تجمعات نیست و هرگز نباید برای پراکنده کردن مردم از آن استفاده شود.»
این سازمان همچنین یادآوری کرده که بر اساس دستورالعمل سازمان ملل، تفنگ ساچمهای نیز دقتی در تیراندازی ندارد و به عنوان «سلاح کمتر مرگبار» منطبق با قواعد بینالمللی برای استفاده از سلاح در شرایط ضروری نیست.
سازمان ملل همچنین تاکید کرده که تسلیحاتی با گلوله فلزی مانند تفنگ ساچمهای، هرگز نباید علیه معترضان استفاده شوند.
سازمان دیدهبان حقوق بشر نیز در گزارشش بارها تکرار کرده که تجمعات در ایران به طور کلی مسالمتآمیز بوده و «معترضان گاهی به سوی ماموران سنگ پرتاب میکردند».