محمد شیاع سودانی، نخستوزیر عراق صبح سهشنبه همراه با هیاتی سیاسی وارد تهران شد و مورد استقبال ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری ایران قرار گرفت و با مقامات ارشد ایران از جمله رهبر این کشور دیدار و گفتگو کرده است. جزئیاتی از این دیدارها منتشر نشده است.
حملات اخیر هوایی ایران به محل استقرار احزاب کرد ایرانی در اقلیم کردستان عراق با انتقاد دولت عراق و مقامات اقلیم مواجه شد.
پس از این حملات، وزارت خارجه ایران اعلام کرد تهران با مقامات امنیتی عراق نشستهایی داشته و دولت عراق «متعهد» شده که گروههای مخالف ایران را «خلع سلاح» و از مرزهای ایران دور کند. اما بغداد اما در بیانیهای رسمی تنها از استقرار «نیروهای مرزی عراق در مرزهای ایران و ترکیه» خوانده خبر داده است.
همزمان با حملات ایران به مواضعی در اقلیم کردستان، ترکیه نیز حملات علیه گروههای کرد انجام دادند.
اکنون با افزایش تنش در روابط دو کشور، گمان میرود موضوعات امنیتی از جمله محورهای سفر محمد شیاع سودانی به تهران باشد.
این سفر به دعوت رسمی ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری صورت پذیرفته است.
جمهورى اسلامى ايران بارها ادعا كرده كه كردستان عراق محلى براى فعاليت سرويس امنيتى اسرائيل موساد عليه ايران و همچنين فعاليت احزاب مسلح مخالف كرد براى «شعله ور كردن آتش اعتراضات سراسرى» شده است.
احزاب کرد ایران این ادعاها را رد کردند و عراق هم از ایران خواسته تا برای اثبات مدعای خود مدرک ارائه کند.
حکومت ایران اخیر در نامهای به شورای امنیت سازمان ملل نوشت «پس از رایزنیهای متعدد ایران با مقامات عراقی، برای ایران گزینهای جز استفاده از حق ذاتی در جهت دفاع از خود باقی نمانده و بر این اساس، اخیرا عملیاتهایی» را علیه این گروهها انجام داده است.»
حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه ایران روز گذشته (۲ آذر) گفته بود: «۷۶ مرکز تروریستی و ضد انقلاب در اقلیم کردستان عراق فعال شدند و سلاحهای اسرائیلی و آمریکایی وارد کشور شد.»
دو هفته پیش نیز سرتیپ اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در یک «بازدید از پیش اعلام نشده» به عراق رفت.
سفری دشوار
نفيسه كوهنورد — خبرنگار ارشد خاورميانه، بيروت
آقاى سودانى در حالى به تهران سفر كرده كه به معناى كامل كلمه، براى حكومت جمهورى اسلامى ايران، اوضاع به اصطلاح «قمر در عقرب» است. در بحبوحه اعتراضات سراسرى ایران، نخست وزير عراق با ماموريتى بس حساس ودشوار به ديدار همسايه رفته: متوقف كردن حملات موشكى و پهپادى گاه و بيگاه سپاه پاسداران به اقلیم كردستان. موضوعى كه تهران آن را منوط به محدود شدن فعاليت احزاب كرد ايرانى مخالف حكومت وخلع سلاح آنها كرده است.
بغداد گفته به زودى دو تيپ متشكل از نيروهاى مرزبانى تحت كنترل دولت مركزى و نيروهاى پيشمرگه را براى «برقرارى امنيت» در مرزهاى مشترك كردستان عراق و ايران مستقر خواهد كرد. پيش از سفر بعضى منابع عراقى هم صحبت از اين كردند كه نخستوزير عراق به ميزبان ايرانىاش وعده خواهد داد كه احزاب كرد «تنها در اردوگاههاى پناهندگان و تحت نظارت سازمان ملل» قرار خواهند گرفت و «دفاتر سياسى شاندر استانهاى اربيل و سليمانيه بسته خواهد شد.»
هرچند يك مقام ارشد كردستان عراق، كه به شرط فاش نشدن نامش، با بى بى سى فارسى گفتگو كرده، بر اين تاكيد كرده كه در حال حاضر صحبتها درباره تعطيلى مقرهاى سياسى اين احزاب تنها بخشى از مذاكرات بين اربيل، بغداد و تهران است و جدى نشده است. به گفته اين مقام حتى اگر چنين تصميمى گرفته شود مستلزم زمان خواهد بود و به اين سرعت اتفاق نخواهد افتاد. «بحث خلع سلاح هم يك پروسه طولانى است كه نه واقعگرايانه است و نه به چشم برهم زدنى قابل اجرا. واقعيت اين است كه اين احزاب از زمان صدام حسين در اين مناطق هستند و سران آنها بارها در معرض ترور قرار گرفته اند و اينجا مساله دفاع از خود هم مطرح است. در نتيجه نمىتوانيم همينطورى وارد شود و سلاحشان را بگيريم.»
در اين ميان آقاى سودانى كه تازه در اول راه دولتدارى است، با چينش وزيران و مشاورانش نشان داده كه سعى دارد رابطهاى متوازن با دو رقيب اصلى در زمين عراق، يعنى جمهورى اسلامى و آمريكا داشته باشد.
اين سفر اولين آزمون سخت اوست. اينكه آيا او قادر خواهد بود كه تهران متقاعد كند تا دست از حمله بهكردستان عراق بكشد و جلوى حمله هاى احتمالى گروههاى نزديك به ايران به پايگاههاى آمريكا در عراق وسوريه را بگيرد، چيزى است كه واشنگتن به دقت زير ذرهبين دارد. از نظر داخلى هم نگاهها به نحوه تعاملات با تهران دوخته شده بخصوص كه از زمان تظاهرات گسترده ضد دولتى در سال ٢٠١٩ جمهورى اسلامى هر روز بيش از پيش جايگاه و محبوبيت خود را در بخش چشمگيرى از افكار عمومى بويژه نسل جوان عراق از دست داده است. همه اينها سفر آقاى سودانى را به سختترين سفر يك نخست وزير عراقى به تهران ازمان سقوط صدام تبديل كرده است.