خبر مراجعه تعدادی از خانوادهها به حراست اداره کل ورزش و جوانان استان خراسان رضوی در رابطه با «تعرض و آزار جنسی دستکم ۱۵ نوجوان» یک مدرسه فوتبال در شهر مشهد، انعکاس گستردهای در رسانهها و افکار عمومی در ایران دارد.
این خبر که در بسیاری از روزنامههای چاپ ایران به آن پرداخته شده، بار دیگر نگرانیهایی در زمینه نبود نظارت درست بر مراکزی که با کودکان و نوجوانان در تماس هستند، عدم آموزش به کودکان و نوجوانان برای محافظت در برابر تعرض و آزار جنسی و همچنین عدم مسئولیت پذیری مسئولان را مطرح کرده است.
در پی انتشار این خبر و براساس برخی از گزارشها تیم فوتبال «نونهالان باشگاه فوتبال نمازگزاران مشهد» که ظاهرا شکایتهای مطرح شده مربوط به آن است و سالهاست در ایران فعالیت دارد، مجوز فعالیت نداشته است.
حمید سجادی، وزیر ورزش ایران که روز شنبه و در پی انتشار این خبر دستور رسیدگی آن را داده بود امروز، دوشنبه ۳ بهمن به خبرنگاران گفت که در موضوع مشهد «بزرگنمایی» شده و افزود: «طبق اطلاعات موجود، مساله مطرح شده هنوز ثابت نشده است.»
او گفت: «۲ تا سه شکواییه به دست حراست وزارت ورزش رسیده است. بنا داریم تا پس از جمع بندی لازم، نتیجه گیری و تصمیم نهایی را انجام دهیم.»
در همین حال محمدحسین درودی دادستان مشهد از مقامات ورزش استان خراسان رضوی خواست تا درباره این مساله توضیح دهند.
دادستان عمومی و انقلاب استان خراسان رضوی گفته که «به موضوع ورود کرده و روز گذشته مسئولان اداره ورزش استان برای ارائه توضیحات پیرامون این موضوع به دادستانی استان دعوت شدند.»
محمدحسین درودی همچنین از صدور دستور ویژه برای بررسی «صحت و سقم موضوع ادعای تعرض به بازیکنان نوجوان یک تیم فوتبال» خبر داد.
این مقام قضایی از رسانهها خواسته «تا پایان تحقیقات قضایی از هرگونه اظهارنظر در این زمینه جدا خودداری کنند.»
در سومین روز علنی شدن این ماجرا، مثل همه خبرهای اینچنینی در ایران ظاهرا بیشترین تلاش مسئولان در جهت ساکت کردن رسانهها و توضیحات غیرشفاف است.
خانوادهها چه میگویند؟
روزنامه شهرآرا، که صاحب امتیاز آن شهرداری مشهد است و در این شهر منتشر میشود با تعدادی از خانواده شاکیان این پرونده مصاحبه کرده است.
بر اساس صحبتهای مطرح شده از سوی خانوادههای بازیکنان، «آنها پس از تغییر رفتار فرزندشان و بررسی محتوای موبایل آنها متوجه میشوند که مربی این باشگاه آنها را مورد اذیت و آزار قرار داده است و این نوجوانان به دلیل ترس از بازگو کردن این ماجرا تحت فشار روحی و روانی هستند.»
مادر یکی از این نوجوانان به روزنامه شهرآرا گفت: «وقتی موضوع را متوجه شدیم، پیگیری زیادی انجام دادیم. چون این باشگاه در لیگهای مختلف حضور داشت، اطمینان کردیم و فرزندمان را در این باشگاه ثبت نام کردیم، اما حالا که موضوع را پیگیری کردیم، فهمیدهایم که باشگاه حتی مجوز هم نداشته است»
پدر یکیدیگر از این بازیکنان نیز از عدم نظارت صحیح شکایت دارد و میگوید: «اگر باشگاه مجوز نداشته، چرا در لیگ حضور داشته و چرا به وضعیت این مربینماها که فرزندان ما در اختیارشان است، رسیدگی نکردند؟ من جواب فرزندم را چطور باید بدهم؟! او بهدنبال فوتبال بوده، اما حالا اتفاقی افتاده است که از بازگوکردنش شرم داریم.»
شهرآرانیوز همچنین نوشته که در رابطه با این پرونده «به برخی عکسها، پیامها و ویدئوها دسترسی پیدا کرده است که به دلیل حفظ حقوق خانوادهها از انتشار آنها خودداری کرده است.»
پایان پست YouTube
«پنهانکاری و تهدید»؛ چه کسانی از ماجرا مطلع بودند؟
عصر روز پنجشنبه ۳۰ دی ماه خبر تجمع خانواده تعدادی از نوجوانان که در تیم فوتبال نوجوانان باشگاهی به نام «نمازگزاران مساجد مشهد» عضو بودند در مقابل ساختمان حراست اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی منتشر شد.
آنها پس از «پیگیری بینتیجه» از هیات فوتبال استان، برای ثبت شکایت خود در رابطه با آنچه که «آزار جنسی فرزندانشان» عنوان کردند به این اداره مراجعه کرده بودند.
علیاکبر هاشمی جواهری، مدیر کل ورزش و جوانان خراسان رضوی به روزنامه اعتماد گفت که این اتفاق در حقیقت «۱۷ دی ماه» افتاده است: «حراست اداره کل ورزش و جوانان خراسان رضوی مسئول باشگاه را خواسته و گزارش تهیه کرده است و به مقامات ذی صلاح گزارش داده و در نهایت خبر رسانهای شدهاست.»
این مقام ورزش و جوانان استان خراسان رضوی گفت که «هیات فوتبال استان در جریان بوده» اما میخواسته «با صلح و صفا مساله را حل و فصل کند حتی برخی از خانوادهها را تهدید کردند آنها هم آمدند اداره ورزش و جوانان مشهد شکایت کردند و اداره هم آنها را به حراست معرفی کرده است.»
آقای هاشمی جواهری، هم رسانهای شدن این خبر را «اتفاق خوبی» ندانست وتایید کرد که به او گزارش دادند که هیات فوتبال استان از خانوادهها خواسته بود که «خبر را رسانهای» نکنند.
در مقابل محسن حیدری، دبیر هیات فوتبال خراسان رضوی هم این مساله را «دعوای سیاسی بین دو جناح» خواند و گفته بود که موضوع آنطوری که رسانه ها میگویند نیست و «از این ۱۵ خانواده شاکی اکثرا اصلا بحث تجاوز به فرزندان خود را مطرح نکردهاند.»
«کار آمریکاییهاست»
رسانه های ایران گزارش دادند که شخصی که در این پرونده انگشت اتهام به سوی او نشانه رفته است، در یک کانال تلگرامی که مالکان مدارس فوتبال در مشهد عضو آن هستند یک متن طولانی منتشر کرده و مدعی شده است که این اتهامات «از سوی اتاق فکری در کشور آمریکا» مطرح شده تا «چهره نظام جمهوری اسلامی ایران را خراب کند.»
این فرد که از او با عنوان «ع.پ» یاد شده و گفته شده که مربی نوجوانان بوده است در گفتگو با روزنامه هممیهن گفت: «هیچ اتفاق ناگواری رخ نداده است.»
او با تهدید خانوادهها و شاکیان پرونده گفت: «شکایتی از سوی این مدرسه فوتبال تنظیم شده تا افرادی که چنین اتهاماتی میزنند پاسخگو باشند.»
خانواده شاکیان پرونده میگویند که این مدرسه مجوزی نداشته و تقریبا «همه کاره مدرسه همین شخص بوده است.»
واکنشها چیست؟
نصرالله پژمانفر، نماینده مشهد در مجلس ایران در واکنش شنیدن این خبر گفته که این مساله را پیگیری میکند و از «بالاترین رده وزارت ورزش تا پایینترین هرکه را مقصر باشد به شدیدترین شکل با آن برخورد خواهد کرد.
او افزود که این اتفاق «به هیچ وجه قابل هضم نیست» و او کوتاه نخواهد آمد.
او تاکید کرده که باید با «مسببان این مساله برخورد جدی شود.»
کوروش بازیارمربی فوتبال در آلمان در توییتی به اظهارات دو سال پیش خود در سایت ایران وایر اشاره کرد.
آقای بازیار که تجربه مربی گری فوتبال نوجوانان را در آلمان دارد گفته بود: ««مدارس فوتبال ما با رانت مجوز میگیرند. با نامهای شهدایی که برای مدارس فوتبال یا باشگاههای خود انتخاب میکنند هم تقدسی به وجود میآورند.»
کوروش بازیار همچنین در این گزارش به تربیت درست فرزندان و آموزش «نه» گفتن اشاره کرده بود و گفته بود: «بچههایی آلمانی پیش از آنکه من مربیشان شوم، در مهد کودک آموختهاند که هیچ کس حق ندارد آنها را لمس کند. ما باید درک کنیم که مربی در فوتبال برای بازیکنان معنی خداوندگار فوتبال را دارد. بنابراین حتی در لحظات شومی که مورد تعرض قرار میگیرد، توانایی نه گفتن را ندارد. در اینجا آموزش داده شده که شما حتی به پدر، مادر یا مربی و معلم خود باید نه بگویید.»
مخالفت با آموزش «مراقبت از خود» در ایران و توقف انتشار جزوههای آموزشی
انتشار این خبر بار دیگر توجهها را به ضرورت مساله آموزش کودکان و نوجوانان از مراقبت از خود و آگاهی دادن درباره انواع آزار و تعرض جنسی جلب کرده است.
دکتر فاطمه قاسم زاده، روانشناس متخصص کودکان و نوجوانان در گفتگو با روزنامه «آرمان امروز» از مخالفت مسئولان با آموزشهای خود مراقبتی به کودکان و نوجوانان خبر داد.
او با تاکید بر ضرورت آگاهی دادن به کودکان و نوجوانان گفت: «چندی قبل یونیسف طی بیانهای خواستار آموزش خود مراقبتی در کودکان و نوجوانان سراسر جهان شد. اما نمیدانم چرا در کشور ما مسئولان به بهانه اینکه این آموزشها، میتواند باعث تحریک جنسی جوانان شود با آن مخالفت کردند، در حالیکه آموزش خودمراقبتی جنسی با آموزشهای جنسی متفاوت است.»
صندوق کودکان سازمان ملل متحد، یونیسف جزوههای آموزشی در اینباره منتشر کرده است اما تولید آن در ایران متوقف شده است.
دکتر قاسمزاده که سالهاست در زمینه مشاوره به کودکان و نوجوانان فعالیت میکند تاکید کرد که آموزشهای خودمراقبتی برای کودکان از ۴ سالگی به بالا لازم است.
او افزود: «باید به کودکان آموزش داد که چگونه در مورد اعضای بدنشان حساسیت به خرج بدهند.» و آموزش و پرورش را به دلیل تحت پوشش داشتن حدود ۱۵ میلیون کودک و نوجوان مسئول چنین آموزشهایی دانست.