یکی از بزنگاههای آغازین اعتراضات سراسری اخیر ایران با اطلاعرسانی روزنامهنگاران داخلی از وضعیت مهسا امینی در بیمارستان و گزارش از خاکسپاری وی بود و همین امر آنها را در تیررس شدیدترین برخوردها در بیش از ۱۰۰ روز گذشته قرار داده است.
در ادامه این دستگیریها و در آخرین مورد مهدی بیک، دبیر سرویس سیاسی روزنامه اعتماد بازداشت شده است.
همسر این روزنامهنگار امروز در حساب توییترش با اعلام این خبر نوشت که وی «دیروز توسط ماموران وزارت اطلاعات بازداشت» شده بود.
به نوشته وی «موبایل، لپتاپ و وسایل» آقای بیک در هنگام بازداشت توقیف شده است.
مهدی بیک از معدود روزنامهنگارانی بود که با وجود فشارهای فزاینده دستگاههای امنیتی اقدام به اطلاع رسانی و گزارشدهی در خصوص وضعیت دستگیرشدگان و محکوم شدگان اعتراضات اخیر داشت.
وی در آخرین توییتی که در حسابش منتشر کرده، مصاحبهای را با خانواده محمد مهدی کرمی یکی از محکومان به اعدام منتشر کرده بود.
پایان پست Twitter
در این توییت که حاوی فایل صوتی مصاحبه است، آقای بیک در خصوص صدور حکم اعدام برای محمد مهدی کرمی نوشته بود: «ما قاضی نیستیم ونمیدونیم چه کسی گناهکاریا بیگناهه؛ اما مطابق قانون اساسی، هر شهروند ایرانی حق بهرهمندی از دادرسی عادلانه رو داره، پرسش کلیدی اینه علی رغم تاکید رئیس، معاون و سخنگوی قوه قضائیه و … بر حضور وکلای تعیینی، چرا قاضی با حضور وکیل مخالفت میکنه؟ حضوروکیل چه ایرادی داره؟»
روزنامه اعتماد هم در کنار روزنامههای شرق و هممیهن در ماهها و هفتههای اخیر گزارشهای متعددی در خصوص وضعیت بازداشت شدگان اعتراضات اخیر منتشر کرده بود، گزارشهایی در خصوص فرجامخواهی حکم اعدام محمد مهدی کرمی، سیدمحمد حسینی، حمید قره حسنلو، محسن برهانی و دیگران.
آقای بیک همچنین گزارشهایی در خصوص شلیک ساچمه توسط نیروهای امنیتی به امیرحسین رحیمی، نوجوان ۱۵ ساله منتشر کرده بود که آن را در پاسخ به «حاشیه»هایی خواند که نیروهای نزدیک به حکومت برای روزنامه اعتماد و اعتماد آنلاین ایجاد کرده بودند.
روز گذشته هم خبرگزاری هرانا از بازداشت روحاله زرین، روزنامه و خبرنگار در کردستان از سوی نیروهای امنیتی خبر داد.
روزنامهنگاران در خط مقدم اطلاع رسانی
با وجود همه محدودیتها و تهدیدها روزنامهنگاران مستقل در ایران همچنان برای انجام وظیفه اصلیشان که اطلاع رسانی بدون سانسور است تلاش میکنند و به جز آنچه شهروندخبرنگاران همرسانی میکنند، معدود روزنامههای باقیمانده و کانالهای خبری تلگرامی و حسابهای توییتر و اینستاگرام این خبرنگاران، منبعی مطمئن برای بسیاری از اتفاقات است.
همین امر موجب شده که آنها در کنار دیگر معترضان در مظان شدیدترین اتهامات قرار بگیرند و وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی و سازمان اطلاعات سپاه در تاریخ ۶ آبان در بیانیهای مشترک دو روزنامهنگاری را که برای تهیه گزارش درباره کشته شدن مهسا امینی یا تشییع جنازه او مطالبی منتشر کرده بودند وابسته و آموزشدیده سرویسهای اطلاعاتی معرفی کرد، اتهامی که بنا بر ابراز نگرانی سازمان گزارشگران بدون مرز میتواند حکم اعدام در پی داشته باشد.
آمارهای متفاوتی از تعداد روزنامهنگاران بازداشت شده در اعتراضات اخیر تا به امروز منتشر شده و به گفته انجمن صنفی روزنامهنگاران استان تهران تا نیمه ماه دسامبر ۳۵ روزنامهنگار همچنان در بازداشت بودهاند.
این انجمن در ماههای اخیر با ایجاد «کمیته و هیئت اجرایی پیگیری وضعیت روزنامهنگاران بازداشتی» سعی در کمک به بازداشت شدگان و خانوادههای آنان داشته و در اوایل اعتراضات در بیانیهای در واکنش به اطلاعیه نهادهای امنیتی اعلام کرد: «بيانيه مشترک دو نهاد اصلی اطلاعاتی كشور درباره تحليل رويدادهای اخير، مضمونی نداشت جز اينكه بايد روزنامهنگاری را جرم و ممنوع اعلام كرد، زيرا فعاليت عادی دو نفر از همكاران ما در انجام وظيفه حرفهای را مصداق اتهامی قرار دادهاند كه به معنای پايان كار روزنامهنگاری است.»
فدراسیون بینالمللی روزنامهنگاران، لیست به روز رسانی شدهای را از روزنامهنگاران بازداشت و آزاده شده در اعتراضات اخیر منتشر کرده که در ادامه مطلب خواهید خواند. مقامات این نهاد صنفی مدافع حقوق فعالان رسانهای در یکی از آخرین بیانیههای خود در خصوص وضعیت خبرنگاران در ایران خواستار آزادی فوری و بدون قید و شرط همه فعالان رسانهای شده بودند و گفتهاند که «ما از مقامات ایرانی میخواهیم از پوشش اعتراضات ملی به عنوان بهانهای برای سرکوب رسانهها استفاده نکنند. هر شهروند در ایران حق دارد بداند چه خبر است.»
دستگیر شدگان و آزاد شدگان
فهرست روزنامهنگارانی که همچنان در بازداشت هستند به قرار زیر است:
۱- نیلوفر حامدی، روزنامهنگار روزنامه شرق که برای تهیه گزارش از مهسا امینی به بیمارستان کسری رفت و در ۳۱ شهریور بازداشت شد.
۲- الهه محمدی، روزنامهنگار روزنامه هممیهن که برای تهیه گزارش تشییع مهسا امینی به شهر سقز رفت و در ۱ مهرماه بازداشت شد.
۳- روح الله نخعی، روزنامهنگار حق التحریر، زمان بازداشت در روز ۱ مهرماه.
۴- مسعود کردپور، مسئول آژانس خبری موکریان، زمان بازداشت روز ۲۹ شهریور.
۵- علیرضا جباری دارستانی، خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر، زمان بازداشت سوم مهر ماه.
۶- امید هرمزی، روزنامهنگار ورزشی، تاریخ بازداشت شنبه ۱۴ آبانماه.
۷- ویدا ربانی، روزنامهنگار حق ااتحریر، زمان بازداشت روز ۲ مهرماه.
۸- ملیحه درکی، عکاس خبرنگار در شیراز، زمان بازداشت روز ۴ آبانماه.
۹- مهرنوش طافیان، خبرنگار محلی در خوزستان، زمان بازداشت ۶ مهرماه.
۱۰- آریا جعفری، عکاس خبرگزاری ایسنا اصفهان، زمان بازداشت یکشنبه ۳ مهرماه.
۱۱- فهیمه نظری، روزنامهنگار سایت انتخاب، زمان بازداشت یکشنبه ۲۲ آبان.
۱۲- نسرین حسنی، خبرنگار روزنامه محلی اتفاقیه، زمان بازداشت ۸مهرماه.
۱۳- احسان پیربرناش، روزنامهنگار ورزشی و طنزنویس.
۱۴- نازیلا معروفیان، روزنامهنگار دیدهبان ایران و رویداد۲۴، زمان بازداشت ۸ آبان.
۱۵- فرزانه یحیی آبادی، خبرنگار محلی در آبادان، زمان بازداشت ۲۷ مهرماه.
۱۶- امید طحان بیدهندی، خبرنگار آزاد و سابق خبرگزاری مهر، زمان بازداشت ۱۲ مهرماه.
۱۷- فرخنده آشوری، خبرنگار آزاد و خبرنگار سابق خبرگزاری فارس، زمان بازداشت ۲۵ مهرماه.
۱۸- هاشم موذن زاده، فعال رسانهای، زمان بازداشت سی ام شهریورماه.
۱۹- ماندانا صادقی، روزنامهنگار در آبادان، زمان بازداشت ۲۷ مهرماه.
۲۰- سجاد رحمانی، روزنامهنگار محلی در استان گیلان، زمان بازداشت پیش از سهشنبه ۸ آذر.
۲۱- میلاد بیدریغ، روزنامهنگار گیلانی و مسول رسانه اتاق خبر ماسال.
۲۲- مهدی قدیمی، روزنامهنگار آزاد و خبرنگار سابق اعتمادآنلاین، تاریخ بازداشت ۱۱ دیماه در فردیس کرج.
۲۳- زیبا امیدیفر، خبرنگار پایگاه خبری کردپرس، تاریخ بازداشت ۱۷ آذرماه.
۲۴- اسماعیل خصری، روزنامهنگار در وبسایتهای محلی کردستان، تاریخ بازداشت ۲۱ آبان ماه.
۲۵- مارال دارآفرین، خبرنگار رسانههای محلی گیلان، تاریخ بازداشت دهم آبانماه.
۲۶- پیام خدابندهلو، روزنامهنگار و خبرنگار تارنمای سینمافا، تاریخ بازداشت ۳۰ شهریور.
۲۷- مریم قناد، روزنامهنگار و خبرنگار چندرسانهای خبرگزاری ایرنا، تاریخ بازداشت ۲۰ آذرماه در تهران.
۲۸- میلاد علوی، روزنامهنگار و خبرنگار روزنامه شرق، تاریخ بازداشت ۱۱ دیماه در دادسرای اوین.
۲۹- روحالله زرین، روزنامهنگار آزاد در کردستان، تاریخ بازداشت ۱۵ دیماه.
۳۰- مهدی بیک، دبیر سرویس سیاسی روزنامه اعتماد، تاریخ بازداشت ۱۵ دیماه در منزلش در تهران.
خبرنگاران زیر هم پس از دستگیری در اعتراضات اخیر با قید وثیقه آزاد شدهاند:
۱- خسرو کردپور، مسئول آژانس خبری موکریان
۲- بتول بلالی، خبرنگار محلی سیرجان در استان کرمان
۳- شهرام آزموده، سردبیر نشریه تالش
۴- صفیه قرهباغی، روزنامهنگار در زنجان
۵- علی سالم، روزنامهنگار گروه اندیشه روزنامه شرق
۶- البرز نظامی، خبرنگار گروه باشگاه اقتصاددانان روزنامه دنیای اقتصاد
۷- احمدی حلبیساز، عکاس خبری
۸- بهار اصلانی، عکاس و فعال حقوق زنان
۹- فاطمه رجبی، روزنامهنگار روزنامه هفت صبح و پایگاه خبری بورسان
۱۰- فردین کمانگر، روزنامهنگار با سابقه کرد و مدیر سابق خانه مطبوعات
۱۱-جبار دستباز، خبرنگار سایت رووداو
۱۲-سمیرا علی نژاد، خبرنگار محلی سیرجان
۱۳- مریم مزروعی، عکاس خبرنگار
۱۴- کیانوش سنجری، روزنامهنگار آزاد
۱۵- سیاوش سلیمانی، روزنامهنگار پیشکوست
۱۶- وحید شمسالدین نژاد، روزنامهنگار شبکه آرته فرانسه
۱۷- نوید جمشیدی، سردبیر وبسایت آسیانیوز
۱۸- پژمان راهبر، روزنامهنگار ورزشی و سردبیر ورزش سه
۱۹- مجتبی رحیمی، روزنامهنگار حق التحریر
۲۰- محمد رمضانی، عکاس ایسنا در خواف
۲۱- سامان غزالی، روزنامه نگار آزاد و فعال محیط زیست
۲۲- سمیه مسرور، خبرنگار خبرگزاری ایلنا
۲۳- وحید شادمان، عکاس خبری
۲۴- نسترن فرخه، روزنامهنگار روزنامه شرق
۲۵- مهدی امیرپور، روزنامهنگار ورزشی
۲۶- عادل کریمی، عکاس پایگاه خبری هاژه کردستان
۲۷- فرشید قربانپور، روزنامهنگار حوزه ادبی و مسئول صفحه ادبیات روزنامه هفت صبح
۲۸- سعیده فتحی، روزنامهنگار ورزشی
۲۹- یغما فخشامی، روزنامهنگار حقالتحریر
۳۰- حسین اسماعیلی، عکاس خبری در سبزوار
۳۱- رضا اسدآبادی، خبرنگار حوزه کارگری ایلنا
۳۲- علیرضا خوشبخت، روزنامهنگار حق التحریر
۳۳- مرضیه امیری، روزنامهنگار روزنامه شرق
۳۴- مریم وحیدیان، روزنامهنگار حوزه کارگری خبرگزاری ایلنا
۳۵- یلدا معیری، عکاس خبری
۳۶- ایمان بهپسند، روزنامهنگار حق التحریر ، زمان بازداشت روز ۳۱ شهریور.