فعالان مدنی ایران میگویند که دستگاههای قضایی و امنیتی ایران روز چهارشنبه ۲۵ مرداد به طور همزمان چندین نفر را در رشت، مهاباد، اشنویه، تهران و تبریز و چند شهر دیگر بازداشت یا احضار کردهاند.
شمار زیادی از بازداشتشدگان زن هستند و جلوه جواهری و فروغ سمیعنیا، از فعالان سرشناس جنبش زنان ایران، جزو بازداشتشدگان یورشهای هماهنگ به خانههای فعالان در استان گیلان هستند.
در مجموع در استان گیلان ۱۲ نفر بازداشت شدهاند. اداره اطلاعات استان گیلان، وابسته به وزارت اطلاعات، در بیانیهای بازداشتشدگان را به زمینهچینی و «فراهم آوردن مقدمات اغتشاش و ناامنی در سطح استان گیلان و برخی شهرستانهای استان کردستان» متهم کرده است.
جلوه جواهری، فروغ سمیعنیا، نگین رضایی، زهرا دادرس، زهره دادرس، شیوا شاهسیاه، متین یزدانی، یاسمین حشدری، واحده خوشسیرت، سارا جهانی، و هومن طاهری در شهرهای رشت، انزلی، لاهیجان و فومن بازداشت شدند.
موج جدید بازداشت و احضار در آستانه سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شده است، رویدادی که به اعتراضات سراسری بیسابقه با شعار «زن، زندگی، آزادی» و رویارویی زنان معترض با حکومت در حرکاتی چون به آتش کشیدن روسریها منجر شد.
بیدارزنی، از رسانههای جنبش زنان در ایران، میگوید پس از مراجعه خانوادههای بازداشتشدگان مسئولان قضایی «از ارائهی هر گونه توضیحی پیرامون نهاد بازداشتکننده و محل نگهداری آنها خودداری» کردهاند.
شبکه حقوق بشر کردستان و ههنگاو، دو رسانه حقوق بشری متمرکز بر اخبار کردستان ایران، از بازداشت چند نفر در روستاهای اطراف مهاباد و اشنویه خبر دادهاند.
شبکه حقوق بشر شمار بازداشتشدگان را «دستکم شش نفر» و ههنگاو تعدادشان را ۱۵ نفر گزارش کرده است.
هیوا شباهنگ، ایوب میرازیی، شیروان خضری، هدایت خسته، شیرکو نصیری و اشکان رسولی جزو شهروندان کُرد به تازگی بازداشتشدهای هستند که اتهام و محل نگهداریشان مشخص نیست.
ههنگاو میگوید در روز چهارشنبه تعدادی از بازاریان سقز هم تحت فشار قرار گرفتهاند تا تعهد کتبی بدهند که در سالگرد کشته شدن مهسا (ژینا) امینی در اعتصاب احتمالی شرکت نخواهند کرد.
مری لالُر، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت مدافعان حقوق بشر، روز پنجشنبه در پیامی در شبکه اجتماعی «اکس» (توییتر سابق) نوشت: «عمیقا نگرانی خود را از دستگیری مدافعان حقوق زنان در ایران و بیاطلاعی خانوادههایشان از محل نگهداری آنها و اتهاماتشان ابراز میکنم. مقامات ایرانی باید فوراً آنها را آزاد کرده و آزار و اذیت مدافعان حقوق زنان را متوقف کنند.»
پروین اردلان، از فعالان سرشناس جنبش زنان ایران، درباره بازداشتهای اخیر به بیبیسی فارسی گفت: «شبیخون همزمان در چند شهر بیشتر از آنکه در جامعه ایجاد رعب و وحشت کند نشان دهنده وحشت حکومت است.»
او درباره چرایی هدف گرفتن فعالان جنبش زنان به ابعاد چندجانبه سرکوب زنان، از جمله در دانشگاهها و خوابگاههای دانشجویی اشاره کرد و گفت: «از آغاز جنبش انقلابی ژینا مبارزه زنان ادامه داشته است. این مبارزه روزمره و هر روزهای است که تعطیل نشده است.»
خانم اردلان گفت مشکل حکومت با فعالان جنبش زنان در آن است که گفتمان برابریخواهی در ایران گسترده شده است.
او گفت: «آگاهی جنسیتی امروز دیگر در دایره فعالان فمینیست محدود نمانده و در جامعه جاری شده است. جنبش زنان به آرامی و از پایین رشد کرده و جهتگیری عمومی جامعه عوض شده است و آنها از همین احساس خطر میکنند.»
در بیانیه اداره اطلاعات گیلان فعالان بازداشتی متهم شدهاند که با خانوادههای درگذشتگان پاییز گذشته تماس میگرفتهاند، از جمله برخی که در سرکوب اعتراضات کشته نشده بودند.
این فعالان همچنین متهم شدهاند که پولهایی دریافت کردهاند که «در پوشش کمک به خانواده آسیب دیدگان وقایع سال گذشته بوده از نکات قابل تامل بود اما در عمل جز درصد اندکی، آنهم برای رعایت پوشش محل هزینه مابقی وجوه دریافتی وضعیت نامشخصی دارد که در دست بررسی میباشد.»
دستگاههای اطلاعاتی ایران سابقه طولانی در اتهامات جعلی و ساختگی و اعترافگیری اجباری از زندانیان سیاسی دارند که اوج آنها در رسوایی اعتراف دروغین مازیار ابراهیمی و چند تن دیگر به ترور دانشمندان هستهای بود.
خانم اردلان، که خود در ایران هدف برخوردهای قضایی و امنیتی بوده، اتهامات مطرح شده علیه فعالان بازداشتی را رد کرد.
او گفت: «این اتهامهای تکراری و نخ نما نشان میدهد که برخلاف پویایی جامعه، هیچ چیزی در حاکمیت عوض نشده است. خودشان هم میدانند که چنین اتهاماتی هیچ اثری در افکار عمومی ندارد.»
دیگر بازداشتها
در تهران، نرگس سرداری، همسر مهدی اعتمادسعید که درباره بازداشت آقای اعتمادسعید اطلاعرسانی میکرد بازداشت شده است.
آقای اعتمادسعید، که بازیگر تئاتر و فعال حقوق کودکان است، بیش از دو ماه است که در بازداشت است. او در پروژهای اجتماعی به نام «پرتآپ» با «هدف شاد کردن کودکان» به شکل «داوطلبانه، عامالمنفعه» در پارکها یا مناطق محروم و سانحهدیده، با مشارکت داوطلبان مردمی با بچهها بازی میکرد.
نرگس سرداری، همسر او، در یورش ماموران به خانه آنها بازداشت شد. به گفته فعالان، ماموران چند ساعتی فرزند سه ساله خانم سرداری و آقای اعتمادسعید را هم در بازداشت داشتند و سپس او را به مادربزرگش تحویل دادند.
الهه عسکری، عکاس و بلاگر اینستاگرامی، شهروند دیگری است که در روز چهارشنبه بازداشت شده است. خانم عسکری پس از مراجعه به اداره گذرنامه برای دریافت مدارک توقیفشدهای، از طرف ماموران وزارت اطلاعات بازداشت شده است.
گفته شده پس از بازداشت، محل سکونت او تفتیش شده و او در تماسی تلفنی اطلاع داده که به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل شده است.
عالیه مطلبزاده، فعال مدنی و زندانی سیاسی پیشین، در اینستاگرام خود خبر داده که پس از تجمع زنان تبریز در اعتراض به خشک شدن دریاچه ارومیه، نگار خیاوی، رقیه کبیری و فاطمه داداشزاده، به اداره اطلاعات تبریز احضار شدهاند.
گزارشهایی هم از چندین مورد دیگر منتشر شده که بازداشت شهروندان در روزهای گذشته رخ داده اما دربارهاش خبررسانی نشده بود.
وبسایت ایرانوایر میگوید در اصفهان دو شهروند به نامهای مریم فرهنگ و پویا طالبیان از روز ۱۵ مرداد بازداشت شدهاند. ایرانوایر خانم فرهنگ را نجار و آقای طالبیان را سنگنورد معرفی کرده و گفته خانم فرهنگ در تماس کوتاهی به خانواده اطلاع داده که در بازداشتگاه سروش وزارت اطلاعات است، اما از محل نگهداری آقای طالبیان اطلاعی در دست نیست.
ههنگاو میگوید علاوه بر این دو، آرش قنبری و شهناز قنبری، که برادر و خواهر هستند هم از همان روز ۱۵ مرداد در اصفهان بازداشت شدهاند. ههنگاو این دو را از بازداشتشدگان اعتراضات در آبان ١٤٠١ معرفی کرده است.
برخورد با شهروندان بهایی نیز ادامه دارد و به گزارش هرانا، نیوشا بدیعی ثابت و سوزان عید محمدزادگان روز سهشنبه در بابل بازداشت شدهاند.